محققان گروه گداخت هسته ای مرکز تحقیقات فیزیک پلاسما دانشگاه آزاد
واحد علوم و تحقیقات موفق به طراحی و ساخت سیستم تزریق گاز با دقت بالا (۱
میلی ثانیه) برای نخستین بار در خاورمیانه شدند.
به گزارش دیده
بان علم ایران، دکتر سکینه مشکانی، عضو گروه گداخت هستهای با اعلام این
مطلب خاطرنشان کرد: تزریق گاز یکی از سه روش اساسی سوختگیری پلاسمای
رآکتور با بهره بالا و نفوذ عمیقتر است که در اجرایی شدن توان همجوشی در
راکتورهای همجوشی نسل جدید همچون ایتر ضروری است.
وی تصریح کرد:
سیستم تزریق گاز ساخته شده در مرکز قادر است گازهای مختلفی همچون هیدروژن
و هلیوم را در حین عملکرد رآکتور و وجود پلاسما در داخل آن، تزریق کرده و
شرایط بهینهای برای محصورسازی پلاسما ایجاد کند.
مشکانی با اشاره به ساخت آشکارساز اشعه ایکس نرم توسط محققان گروه
گداخت هسته ای گفت: آشکارسازهای اشعه ایکس نرم و سخت به عنوان سامانههای
تشخیصی منفعل قادر به اندازهگیری تابشهای الکترومغناطیسی اشعه ایکس در
طول موجهای مختلف هستند. آشکارساز اشعه ایکس نرم، طراحی و ساخته شده در
توکامک IR-T1 دارای ۶۴ کانال با ۳۲ آرایه افقی و ۳۲ آرایه عمودی با
فتودیودهای سیلیکونی LD-35 است که میتواند تابشهای ایکس با انرژی پایین
(۱۰۰ الکترون ولت تا ۱۰ کیلو الکترون ولت) را دریافت و ثبت کند.
وی افزود: تابشهای دریافت شده حاوی اطلاعات مهمی از رفتار پلاسما
همچون دما و چگالی در نقاط مختلف ستون پلاسما (نقاط غیرقابل دسترسی همچون
مرکز پلاسما)، ناپایداریهای مگنتوهیدرودینامیکی، شکل و موقعیت ستون
پلاسماست.
به گفته عضو گروه گداخت هستهای واحد علوم و تحقیقات در مجموعه
فعالیتهای گروه توکامک واحد علوم و تحقیقات، برای مطالعه و بررسی اتلاف
انرژی از پلاسمای رآکتور دو سیستم تشخیصی کاملاً متفاوت شامل سیستم تشخیصی
پروب الکترون گریزان و آشکارساز اشعه ایکس سخت طراحی و ساخته شده است.
مشکانی با بیان اینکه پروب الکترون گریزان یک سیستم تشخیصی محلی دو
کاناله است که در داخل رآکتور نصب شده و قادر است تابشهای بتا و گاما را
اندازهگیری کند، تصریح کرد: آشکارساز اشعه ایکس سخت، توانایی آشکارسازی
تابشهای ایکس سخت با انرژی ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلوالکترون ولت را داراست. با
مطالعه و کنترل تابشهای پرانرژی ذکر شده، میتوان آسیبهای احتمالی به
دیوارههای راکتور و اتلاف انرژی پلاسما را کاهش داد.
محقق واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد از اسپکتروسکوپی دوکاناله
دوپلری به عنوان یکی از سامانههای تشخیصی کاربردی پیشرفته راهاندازی شده
در آزمایشگاه رآکتور IR-T1خبر داد و افزود: اسپکتروسکوپی دوکاناله دوپلری
با اندازهگیری تابشهای مرئی با رزولوشن بالا قادر است ناخالصیهای موجود
در پلاسما، دما و سرعت یونها را اندازهگیری کند.