یکی از موضوعات جالبی که همواره
ذهن دوستداران اخبار فضا را به خود جلب میکند نحوه پاسخگویی فضانوردان به
نیازهای طبیعی بدنشان از جمله خوردن، خوابیدن و توالت رفتن در شرایط
بیوزنی است!
به گزارش ایسنا؛ آلن
شپرد نخستین فضانورد آمریکا پرواز تاریخی خود را در سال 1961 در ناو
مرکوری "فریدوم-7" انجام داد. این سفر تنها حدود 15 دقیقه به طول انجامید،
اما برای آمادهسازی و رفع مشکلات فنی سفینهاش او مجبور شد 5 ساعت در
سفینه منتظر پرتاب بماند. گرچه او بسیار صبور بود و پوشک پنبهای خاصی با
قدرت جذب بالا هم پیشبینی شده بود اما سرانجام مرکز هدایت پرواز صدای شپرد
را شنیدند که میگفت: "بچه ها، من باید خودم را تمیز کنم!" اما کاری
نمیشد برای او انجام داد.
در مراحل بعد و زمانی که پروازهای فضایی هنوز طولانی نشده بود کارشناسان
وسیلهای ابداع کردند که شامل لوله لاستیکی، یک شیر، یک گیره و یک کیسه
برای جمعآوری ادرار میشد. البته این ابداع کاملا فضانوردان را راضی
نمیکرد زیرا گاهی اوقات نشتی داشت.
در ماموریت جمینی در دهه 1960 از پوشکهایی استفاده شد که به سادگی
بستهبندی میشد و فضانورد بعد از "پایان کار" آنها را در کیسههای مخصوص
بستهبندی و به بیرون پرتاب میکردند. از آنجایی که این وظیفه ناخوشایند
بود و به زمان نیاز داشت باز هم فضانوردان سعی میکردند قبل از سفر از
غذاهایی استفاده کنند که آنها را در جریان پرواز فضایی کمتر مجبور به این
بستهبندی بکند! ضمن آنکه این بستهبندی همیشه موفقیت آمیز نبود و امکان
داشت بخشی ار ادرار یا مدفوع رها شود و فضانورد متوجه نباشد.
ناسا برای فضانوردان "آپولو" از روشی به اسم "سیستم مهار دفع مدفوع"
استفاده کرد، زیرا امکان بیرون انداختن کیسهها به خارج از سفینه فضایی
غیرممکن بود که شامل یک "جفت شورت با لایههای مواد جذب" میشد. چیزی شبیه
به شلوار شرکتکنندگان در مسابقات دوچرخهسواری با درجه جذب بالای ادرار که
خیال فضانوردان را برای مشکل ادرار در هنگام پرتاب و در فضا راحت کرد و
اما در هر حال برای مدفوع و بستهبندی این "پوشک" همچنان مشکل وجود داشت.
در جریان ماموریت آپولو 10 در سال 1969 مرکز هدایت پرواز صدای فریاد توماس
استفورد را شنید که میگفت: "یک دستمال به من بدهید. یک تکه مدفوع در سفینه
هوا شنا میکند. جان یانگ این کار تو نیست؟" و بعد صدای یانگ را که پاسخ
داد: "نه من این کار را نکردم این چیز مال من نیست!".
شاتل فضایی با یک توالت به ارزش 50 هزار دلار مجهز شده بود که سیستم جمع
آوری زباله نامیده میشد. البته استفاده از آن آسان نبود. محل نشیمنگاه
کمتر از 10 سانتیمتر قطر داشت یعنی حدود یک چهارم اندازه سوراخ معمولی
توالت. به همین دلیل فضانوردان باید برای استفاده از این توالت روی زمین
آموزش می دیدند! و در برخی از آزمایشها حتی یک دوربین مخصوص زیر محل نشستن
وجود داشت تا بتوانند هدف خود را کامل پیدا کنند! فضانورد مایک ماسیمینو
میگفت: نشستن بر روی چنین "کاسه توالت" مانند دوچرخهسواری در یک هلیکوپتر
بود. با وجود تمام این تلاشها، به نظر نمیرسد که معضل "توالت فضایی" در
آینده نزدیک حل شود.