۲۴ و ۲۵ اسفندماه ده‌ها نفر از رصدگران آسمان شب در اکو کمپ متین آباد
در استان اصفهان گردهم آمدند تا یکی از بزرگترین رخداد‌های نجومی سال را
رقم بزنند.
به گزارش خبرنگار دیده بان علم ایران، ماراتن مسیه که چند سالی است در
ایران برگزار میشود، فرصت مناسبی برای سنجش توانایی‌های رصدی منجمان
ایرانی است. این رخداد در سه بخش رقابتی، آموزشی و عکاسی برگزار می شود.
در این رقابت نجومی، منجمان آماتور طی یک شب برای رصد ۱۱۰ جرم
غیر ستاره ای موسوم به اجرام مسیه (Messier objects) رقابت می کنند. این
ارجام توسط شارل مسیه، اخترشناس فرانسوی گردآوری و در قالب فهرستی به نام
کاتالوگ سحابی‌ها و خوشه‌ها در سال ۱۷۷۱ معرفی شد.
هدف مسیه از این اقدام جلوگیری از اشتباه رصدگران کاشف
دنباله‌دارها بود. به دلیل تلاش‌هایی که وی در حوزه نجوم داشته است، گودالی
در کره ماه به افتخار او نام‌گذاری شده است.
ماراتن مسیه ۹۶، شامگاه پنج شنبه لحظاتی پیش از تاریکی کامل آسمان شروع
شد. وقتی هنوز آسمان تاریک نشده بود به عنوان نخستین مرحله رقابت،
شرکت‌کنندگان می‌بایست به رصد دو جرمM77و M74در دو صورت فلکی قیطس و حوت
بپردازند؛ دو کهکشان کم‌نور که به سبب تاریک نشدن کامل آسمان برای رصد
آنها راه دشواری در پیش است. این اجرام اندکی پس از تاریکی کامل آسمان
غروب کردند و دیگر امکان رصد آنها وجود نداشت. به این اجرام، اجرام بحرانی
شامگاهی گفته میشود و از عوامل بسیار مهمی در تعیین نفرات برتر رقابت بودند پس از رصد این اجرام، شرکت کنندگان به رصد اجرام موجود در صورت‌های فلکی
مثلث، برساوش، اندرومدا و ذات‌الکرسی پرداختند اجرامی که رصدشان نسبتا ساده
است و وقت زیادی نمی‌گیرد.
پس از رصد این اجرام و پایدار شدن شرایطتان و فروکش کردن استرس، مرحله
دشوار رقابت آغاز شد. رصد کهکشان‌های موجود در صورت فلکی اسد، گیسو و سنبله
که همانند اجرام موجود در صورت‌های فلکی دب اکبر و تازی‌ها کمی کار را
برای کم‌تجربه‌تر‌ها سخت می کند. «باتلاق رقابت مسیه» اما اصطلاحی است که
به خوشه کهکشانی سنبله اطلاق میشود. اینجا رصدگران با انبوهی از
کهکشان‌های کم‌نور مواجهند که برای رصدشان باید صبر و حوصله زیادی داشته
باشند.
پس از رصد سنبله نیز مسیر تقریبا آسان است تا رصد اجرام بحرانی صبحگاهی
آغاز شود. رصد انبوهی از خوشه‌های ستاره‌ای در‌حالی که خورشید هنوز طلوع
نکرده و البته آسمان رو به روشنی گذاشته است، یعنی بازهم آسمان کاملا تاریک
نیست. رصد اجرامM15,M55,M75,M3,M72,M73 چندان زحمتی ندارد اما دو جرم M2
وM30 ممکن است رصدگران را کمی به زحمت بیندازد.
برای موفقیت هرچه بیشتر در ماراتن مسیه، شرکت‌کنندگان باید با صورت‌های
فلکی آشنایی داشته باشند و تمام صورت‌هایی که در شب رقابت قابل دیدن هستند
را به خوبی بشناسند. آشنایی با ابزار‌های رصدی مورد استفاده در رقابت و
نحوه یافتن اجرام عمق آسمان از روی اطلس‌های آسمان شب هم مهارتهای دیگری
هستند که برای موفقیت در ماراتن مسیه ضرورت دارند.
کمیته داوران ماراتن مسیه ۹۶ پس از شور و بررسی نتایج ثبت شده رصدگران،
برگزیدگان ماراتن مسیه امسال را به شرح زیر معرفی و با اهدای جوایزی از
تلاش آنان قدردانی کردند.
نفرات برتر بخش رقابتی ماراتن مسیه ۹۶ در رده رصد با تلسکوپ عبارت بودند
از کیان باختری و مصطفی کویری از تهران با رصد ۱۸۰ جرم و کسب ۲۰۰ امتیاز
کامل رقابت.
این گروه ضمن این که برنده تندیس طلا، لوح تقدیر و اشتراک مجله نجوم
شدند نشان «برنده سال ماراتن مسیه» را هم به امانت با خود با خانه بردند تا
در ماراتن مسیه سال ۹۷ به برنده سال آینده تحویل دهند.
عکس: علی متین‌فر
علیرضا حیدری و راستین رسولی از تهران هم با رصد ۱۷۹ جرم برنده تندیس نقره، لوح تقدیر و اشتراک مجله نجوم شدند.
سارا سرشوق و فرزانه ابطحی از اصفهان هم با رصد ۱۷۹ جرم، برنده تندیس برنز، لوح تقدیر و اشتراک مجله نجوم شدند.
جایگاه چهارم این رقابت هم به امیراحسان علیزاده حرفتی و سینا بلوکی از
تهران رسید که موفق به رصد ۱۷۶ جرم مسیه شدند. جایزه آنها هم لوح تقدیر،
جایزه نقدی و اشتراک مجله نجوم بود.
پریماه صفریان و امیرحسین ستوده فر از تهران هم با رصد ۱۷۴ جرم برنده لوح تقدیر و اشتراک مجله نجوم شدند.
علیرضا حیدری و راستین رسولی هم با ثبت رکورد سرعتی موفق به کسب تندیس برنز ماراتن مسیه شدند.
در رده دوربین دو چشمی هم سمیرا کیان‌پور از اهواز با رصد ۱۵۳ جرم، برنده تندیس نقره، لوح تقدیر و اشتراک مجله نجوم شد.
عکس: علیرضا رحیمی، برنده تندیس طلای عکاسی مارات مسیه ۹۶
ضمنا تندیس طلای رقابت عکاسی ماراتن مسیه ۹۶ را هم علیرضا رحیمی با ثبت
دو عکس از بخش رقابت رصدی و محوطه باز کمپ متین‌آباد به خانه برد.