در سال 2018 شاهد رخدادهای
بینالمللی در حوزه ریاضیات بودیم که سهم ایران در آن قابل توجه بوده است؛
در این سال "کوچر بیکار" به عنوان دومین ایرانی موفق شد مهمترین جایزه جهان
در حوزه ریاضیات را از آن خود کند.
به گزارش ایسنا، در
سال ۱۳۹۷ (۲۰۱۸)، در هجدهمین کنگره بینالمللی ریاضیدانان (ICM- ۲۰۱۸)،
ایران این افتخار را پیدا کرد که به یکی دیگر از فرزندانش، مدال فیلدز اهدا
شود. برنده این مدال، ریاضیدان برجسته کوچر بیرکار (فریدون درخشانی)
بود که تحصیلات دوره ابتدایی و راهنمایی خود را در زادگاهش- روستای نِی از
توابع شهر مریوان واقع در استان کردستان گذراند و بعد، به دلیل نبود
دبیرستان در آن روستا، راهی مریوان شد تا در آنجا، دیپلم خود را در رشته
ریاضی- فیزیک در مدرسه طالقانی بگیرد. پس از آن، از طریق کنکور سراسری، به
رشته ریاضی دانشگاه تهران راه یافت. وی در طول تحصیل خویش، تابستانها
برای کمک به خانواده، به روستای خود میرفت و مشغول کشاورزی میشد. البته
در چند دهه اخیر و بعد از پایان جنگ، مردم مریوان که از راه کشاورزی زندگی
خود را میگذرانند، به دلیل مشکلاتی که کشاورزان با آن مواجه شدهاند،
به «کولبری» روی آوردهاند تا گذران زندگی کنند.
کوچر پس از ورود به رشته ریاضی دانشگاه تهران، عضو تیم مسابقه ریاضی
دانشجویی آن دانشگاه بود؛ مسابقهای که هر سال توسط انجمن ریاضی ایران
برگزار میشود و او موفق شد برنده مدال طلای این جایزه در ایران شود. در
سال ۱۳۷۹، تیم دانشگاه تهران، یکی از سه تیم اول شد و اعضای تیم از جمله
فریدون درخشانی به مسابقه جهانی که در سال ۲۰۰۰ در انگلستان برگزار میشد،
اعزام شدند. فریدون بعد از این مسابقه، به ایران بازنگشت و در سال ٢٠٠١،
به دانشگاه ناتینگهام رفت و تحت نظر دو پروفسور به نامهای "ایوان فسنکو"
(Ivan Fesenko) و "ویاچسلاو شوکوروف" (Vyacheslav Shokurov)، رساله دکتری
ریاضی خود را در زمینه هندسه جبری به اتمام رساند.
کوچر در سال ٢٠٠٣، از طرف انجمن ریاضی لندن، جایزه Cecil King Travel
Scholarship را به عنوان بهترین دانشجوی دکتری دریافت کرد و در سال ٢٠٠٤،
از رساله دکتری خود دفاع کرد. موضوع تحقیق کوچر، حوزهای بین رشتهای و
پیچیده از آنالیز و کراندار بودن واریتههای جبری بود که نیازمند
پیشنیازهای پیشرفتهای در قسمتهای مختلف ریاضی است. تحقیق در چنین
رشتهای، بدون داشتن نبوغ و پشتکاری که کوچر داشت، قابل دسترسی نبود.
کوچر پس از اخذ مدرک دکترای خود، به سرعت در جامعه ریاضی جهانی درخشید.
برای نمونه، در سال ٢٠١٠، جایزه Leverhulme و بعد، مبانی علوم ریاضی پاریس
را دریافت کرد و در سال ٢٠١٦، انجمن ریاضی آمریکا، جایزه «مور» را به وی
اهدا کرد. تمرکز کار تحقیقی کوچر، در زمینه مدلهای مینیمال، مولدهای
متناهیِ سیستمهای چند کانونی و کراندار بودن واریته Fano است. هر یک از
این جایزهها، نشاندهنده اصیل و بدیع بودن تحقیقات ریاضی کوچر در سطح
جهانی است.
ریاضی یکی از رشتههایی است که معیار روشن و صریحی برای ارزیابی
تحقیقات ریاضی و ریاضیدانان دارد. اگر مخروط تحقیقات ریاضی را نگاه کنیم،
در قله آن در رأس مخروط جایزه فیلدز قرار دارد. بدیع بودن و نوآوری تحقیق
کوچر بیرکار باعث شد تا مدال فیلدز، به وی اهدا شود.
اتفاق مورد توجه دیگری نیز در ICM-۲۰۱۸ رخ داد که برای اولین بار، یکی از سخنرانهای مدعو کنگره، دکتر میثم نصیری
از ایران بود که عضو هیئت علمی پژوهشگاه دانشهای بنیادی در ایران است و
سخنرانی وی، در حوزه معادلات دیفرانسیل عادی و سیستمهای دینامیکی
است. این رویداد مهم علمی هم نشانه دیگری از توانمندی ریاضیدانان جوان
ایرانی در عرضه های بینالمللی است.
علاوه بر آن در سال ۲۰۱۸ اتحادیه بینالمللی ریاضی، به پیشنهاد کمیته بانوان انجمن ریاضی ایران، روز تولد مرحوم "مریم میرزاخانی"، ۱۲ ماه می (۲۲ اردیبهشت) را «روز زنان در ریاضیات» در جهان نامگذاری کرد.
به گزارش ایسنا، مرحوم میرزاخانی در سال ۲۰۱۴ به دلیل انجام تحقیقات در
زمینه «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانهای آنها» برنده مدال
فیلدز شد. زمینه تحقیقاتی وی مشتمل بر "نظریه تایشمولر" (Teichmüller
theory)، "هندسه هذلولوی"، "نظریه ارگودیک" و "هندسه همتافته" بود.
از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸ او یک پژوهشگر موسسه ریاضی Clay و استادیار دانشگاه
"پرینستون"، "نیوجرسی" بود. او بعدها به عنوان استاد دانشگاه "استنفورد"
در کالیفرنیا مشغول به کار شد.
وی در کنار کار خلاقانه و نظری هم زمان با "الکس اسکین" در دانشگاه
"شیکاگو" در مورد این که چگونه یک توپ در اطراف میز بیلیارد حرکت میکند،
به همکاری پرداخت. این پژوهش منجر به مقاله ۲۰۰ صفحهای شد که در سال ۲۰۱۳
منتشر شد. میرزاخانی رویکرد شخصی خود در مورد این تحقیق را این طور خلاصه
کرد: این کار مانند این میماند که در جنگل گم شده و سعی در استفاده از
تمام دانستههایی که میتوانید جمعآوری کنید، دارید تا با برخی از
ترفندهای جدید و با کمی شانس راه خروج را پیدا کنید.