بسیاری از افراد تصور می‌کنند عکاسی نجومی رشته‌ای گران‌قیمت است و نیاز به تجهیزات خاص و پرهزینه دارد. هرچند که این حرف تا حدودی، به خصوص در زمینه‌ی عکاسی اعماق آسمان، درست است، اما با دوربین‌های ارزان‌قیمت هم می‌توان تصاویر بسیار خوبی از آسمان شب ثبت کرد. کافی است از ابزارتان درست استفاده کنید و زمان و مکان مناسبی را برای عکاسی انتخاب کنید.

دوربین‌های DSLR و بدون آینه‌ی مبتدی (مانند دوربین‌های DSLR سه‌رقمی Canon و دوربین‌های چهاررقمی Nikon) این روزها کیفیت تصویر مناسبی دارند و در بعضی موارد در حساسیت‌های بالای ۱۶۰۰ نسبت سیگنال به نویز قابل قبولی را ارائه می‌کنند. اما بیشتر این دوربین‌ها در حساسیت‌های ۳۲۰۰ به بالا عملکرد مناسبی ندارند. بنابراین برای گرفتن عکس‌های باکیفیت (به‌خصوص برای چاپ در ابعاد بزرگ) باید از راه‌های دیگری داده‌ی تصویر را افزایش دهید و از سوی دیگر سوژه‌ی عکاسی را به درستی انتخاب کنید.

استفاده از نور ماه (در زمانی که در فاز مناسب قرار دارد) یکی از این راه‌هاست. ماه تربیع (زمانی که نصف قرص ماه روشن است) می‌تواند زمینه‌ی تصویر را به‌خوبی روشن کند، در حالی که نور آن آن‌قدر زیاد نیست که باعث دیده نشدن سوژه‌های کم‌نور، مانند راه شیری، شود. این‌گونه و با برنامه‌ریزی برای تعیین زمان مناسب برای عکاسی می‌توانید با استفاده از حساسیت ۱۶۰۰ تصاویر خوبی ثبت کنید.

عکس ۱: بخش مرکزی راه شیری در آسمان مهتابی دریاچه‌ی سوها. تصویر با استفاده از حساسیت ۱۶۰۰ گرفته شده است. عکس از امیررضا کامکار.

استفاده از لنزهای سریع، با دیافراگم ۸/۲ (دو و هشت دهم) یا پایین‌تر، نیز تاثیر زیادی بر افزایش نور ورودی به دوربین دارد. با استفاده از لنزهای واید سریع می‌توانید حتی در حساسیت ۱۶۰۰ جزئیات خوبی از راه شیری را به تصویر بکشید. یک لنز باکیفیت سرمایه‌ای برای همیشه است. چرا که یک لنز خوب همیشه خوب باقی خواهد ماند و فناوری آن مانند دوربین قدیمی نمی‌شود. البته اگر از دوربین‌های کراپ‌سنسور استفاده می‌کنید توجه داشته باشید که نمی‌توان از لنزهای مخصوص این دوربین‌ها (مانند سری EF-S شرکت Canon) بر روی دوربین‌های فول‌فریم استفاده کرد. پس اگر قصد دارید در آینده دوربین‌تان را ارتقاء دهید به این نکته نیز توجه کنید.

عکس ۲: تصویر موزاییکی تمام‌آسمان از نوار راه شیری که با استفاده از دوربین Canon EOS 350D و یک لنز سریع با دیافراگم ۸/۲ گرفته شده است. عکس از امیررضا کامکار.

علاوه بر لنز سریع استفاده از موتور ردیاب سبک نیز تاثیر قابل توجهی در افزایش داده‌ی تصویر دارد. با دو برابر کردن نوردهی به کمک موتور ردیاب، بدون آن که با افزایش نویز یا خطاهای اپتیکی لنز مواجه شوید می‌توانید داده‌ی بیشتری ثبت کنید و نسبت سیگنال به نویز را افزایش دهید.

اجرام پرنور آسمانی از سوژه‌های دیگری هستند که می‌توانید با دوربین‌های ارزان‌قیمت به سراغ عکاسی از آن‌ها بروید. دوربین موبایل‌های امروزی هم از پس ثبت مقارنه‌ی ماه و سیارات پرنور، به‌ویژه در حوالی طلوع و غروب خورشید، برمی‌آیند و همان‌طور که در مقاله‌ی قبلی اشاره شد عکاسی از چنین رویدادهایی در شهرها نیز ممکن است.

ثبت عکس‌های رد ستاره‌ای باکیفیت نیز با دوربین‌های ارزان‌قیمت ممکن است. حتی برخی دوربین‌های کامپکت گزینه‌ای برای ثبت مجموعه تصویر و تبدیل آن به عکس رد ستاره‌ای را در منو خود دارند. در این نوع عکاسی نیازی به استفاده از حساسیت‌های بالا نیست و می‌توانید با استفاده از حساسیت‌ پایین (۱۰۰ تا ۸۰۰) و بهره‌گیری از نوردهی‌های چند دقیقه‌ای و ترکیب آن‌ها برای طولانی شدن رد ستاره‌ها تصاویر خوب و با نویز کم ثبت کنید. شب‌های مهتابی فرصت مناسبی برای عکاسی رد ستاره‌ای هستند و می‌توانید با بهره‌گیری از نور ماه جزئیات منظره‌ی زمینی را به‌خوبی ثبت کنید.

راه دیگر برای افزایش نسبت سیگنال به نویز تصویر استفاده از روش استکینگ (Stacking) است. در این روش با ثبت چندین عکس با مشخصات یکسان و استک کردن آن‌ها بر روی هم می‌توانید نویز تصویر را تا حد قابل توجهی کاهش دهید. برای این کار نیازی به استفاده از موتور ردیاب نیست و کافی است زمینه و آسمان را به صورت جداگانه پردازش کنید. نرم‌افزار مخصوصی به نام Starry Landscape Stacker برای این کار وجود دارد که کار استک را آسان‌تر می‌کند. هرچند که این روند را می‌توانید با صرف وقت بیشتر با نرم‌افزار فتوشاپ نیز انجام دهید.

نویسنده : امیررضا کامکار