یک تیم از دانشمندان انگلیسی به
وسیله اطلاعات جمعآوری شده توسط رباتهای زیر آب، ارزیابی واضحی از
اندازه و شدت بزرگترین منطقه مرده بر روی زمین ارائه کردهاند.
به گزارش ایسنا و به نقل از بیزنس اینسایدر،
رباتها در دو دهه گذشته رشد چشمگیری داشتهاند و محققان رباتهایی را
توسعه میدهند که از تدریس زبان برنامهنویسی به کودکان تا انجام وظیفه به
عنوان دستیار شخصی، هر کاری را انجام میدهند.
آنها همچنین توانایی کشف و مستندسازی برخی از شرایط محیطی
متاثر از تغییرات اقلیمی را دارا هستند. برای مثال، پهپادهای اقیانوسپیما
وظیفه گشت و گذار در اقیانوسها و جمعآوری دادههای ارزشمند را دارند که
میتواند به طور مشخص توسط دانشمندان برای ارزیابی اثرات فوری و بلندمدت
تغییرات آب و هوایی استفاده شود.
اکنون برخی از نتایج شگفتآور از ماموریتهای انجام شده توسط
ناوگان رباتهای زیردریایی به دست آمده است. اخیرا آنها از بزرگترین "منطقه
مرده" موجود در جهان در نزدیکی ساحل عمان پردهبرداری کردهاند.
نتایج این بررسی ناخوشایند بود، زیرا آنها نه تنها مسائلی که
دانشمندان قبلا شناخته شده بودند را تأیید کردند، بلکه مشخص شد عمق فاجعه
بیش از حد تصور است.
دانشمندان دانشگاه آنگلیا(UEA) انگلیس، نظارت بر این تحقیق را بر عهده داشتند.
منطقه مرده(Dead zone) یا مناطق
کماکسیژن، مناطقی در اقیانوسهای جهان و دریاچههای بزرگ هستند که در آنها
اکسیژن مورد نیاز برای حمایت از حیات دریایی در عمق پایین و نزدیک به
پایین آب تخریب شده است.
این پدیده در اثر آلودگیهای مواد غذایی بیش از توان ترمیم، در نتیجه فعالیتهای بشری، همراه با دیگر علتها به وجود آمده است.
منطقه مرده به طور مستقیم با تغییرات آب و هوایی مرتبط است.
وقتی آب گرم میشود، اکسیژن کمتری را نگه میدارد و این امر وقتی با روان
شدن فاضلاب و پسماندهای کشاورزی به آب دریا همراه شود، بدین معنی است که
فاجعه رخ خواهد داد.
در دهه 1970 اقیانوسشناسان به افزایش این مناطق مرده پی
بردند. این افزایش در مناطق ساحلی، که در آن زندگی آبزیان متمرکز است،
بیشتر رخ میدهد. قسمتهای گستردهای از وسط اقیانوسها، که به طور طبیعی
فعالیت حیاتی کمی دارند، در ردیف "مناطق مرده" در نظر گرفته نمیشوند.
در ماه مارس سال 2004 زمانی که برنامه زیست محیطی سازمان ملل
متحد به تازگی تأسیس شده بود، وجود 146 منطقه مرده در اقیانوسهای جهان که
در آنها به دلیل پایین بودن سطح اکسیژن، زندگی دریایی نمیتواند پشتیبانی
شود، گزارش شد
.
جزئیات مربوط به کاوش و یافتههای جدید دانشمندان دانشگاه
"آنگلیا" در یک مطالعه با عنوان "کنترلهای فیزیکی بر توزیع اکسیژن و
پتانسیل "دنیتراتهسازی"(کاهش نیترات و تولید شدن نیتروژن) در شمال غربی
دریای عربی منتشر شد.
این تحقیق به طور خاص با هدف استفاده از روشهای مختلف برای
"بررسی تفاوتهای فضایی و فصلی در نسبت اکسیژن آب در خلیج عمان و آبهای
وارد شده به دریای عربی مورد مطالعه قرار گرفت.
محققان مناطق کماکسیژن را که به دلیل تغییرات اقلیمی و
استفاده از مواد شیمیایی کشاورزی منجر به ایجاد منطقه مرده میشوند بررسی و
شناسایی کردند.
رباتهایی که به اندازه انسان هستند، به مدت 8 ماه این
ماموریت را در عمق 1000 متری انجام دادند. منطقه آسیب دیده در عمق بین 200 و
800 متری است و وسعتی به اندازه 165 هزار کیلومتر مربع، یعنی بیش از مساحت
کشور اسکاتلند دارد.
نقشه زیر نشان میدهد که چگونه مناطقی از اقیانوس که نزدیک به
مناطق شهری واقع شدهاند، مستعد تبدیل شدن به مناطق مرده و یا داشتن مناطق
مرده هستند که در حال رشد نیز هستند.
محققان احساس میکنند که دادههای آنها ارزیابی دقیقتری از
کمبود یا فقدان اکسیژن را در این منطقه ارائه میدهد، زیرا به آنها اجازه
میدهد فراتر از پیشبینیهای سطحی ساده ارزیابی کنند.
دکتر "باستین کوئست"، پژوهشگر ارشد این مقاله، عمق فاجعه را
مورد بحث قرار داد: تحقیقات ما نشان میدهد که وضعیت در واقع خطرناک است و
منطقه مرده موجود در این ناحیه به سرعت در حال گسترش است.
وی افزود: البته که همه ماهیها، گیاهان دریایی و سایر
حیوانات دریایی برای ادامه حیات به اکسیژن نیاز دارند، بنابراین آنها
نمیتوانند در این شرایط زنده بمانند. این یک مشکل زیستمحیطی واقعی است.
به طور جدی اخطار میدهم که این دریا در حال مرگ است.
پیام این تحقیق واضح است؛ با وجود اکسیژن در اقیانوسهای جهان، مقدار زیادی مواد مغذی مورد نیاز برای حفظ حیات دریایی فراهم میشود.
دکتر "کوئست" میافزاید: این یک مشکل زیستمحیطی واقعی است و
عواقب جدی برای انسانهایی دارد که به اقیانوسها برای تامین غذا و اشتغال
تکیه میکنند.
قبلا، بزرگترین منطقه مرده ثبت شده در اقیانوسها، در خلیج
مکزیک ثبت شده بود، جایی که پسماندهای کشاورزی، جلبکهای فصلی ایجاد کرده
بود که بیشتر اکسیژن این خلیج را مصرف میکردند.
در حالی که محققان احتمال وجود چنین منطقه مرگی را از سالها
پیش میدادند، اما تنشهای منطقهای مانع از تحقیق و بررسی آنها تا کنون
شده بود.
دریای عربی پهنهای آبی است در شمال اقیانوس هند، میان شبهجزیره
عربستان و هندوستان، در شمال متصل به دریای عمان که به خلیج فارس
میپیوندد.
دریای عربی، جزئی از اقیانوس هند به شمار میآید. حداکثر پهنای دریای
عربی را 2400 کیلومتر و حداکثر ژرفای آن را 5 هزار متر برآورد کردهاند.
این تحقیق در مجله Geophysical Research Letters منتشر شده است.