پژوهشگران آمریکایی می‌گویند که
شاید شکاف پوسته زمین و آغاز زمین‌ساخت صفحه‌ای( plate tectonics)، دلیل
تغییر دمای زمین و تبدیل آن به "گوی یخی" در گذشته باشد.
به گزارش ایسنا و به نقل از گیزمگ،
زمین امروز، محلی با دمای نسبتا معتدل است اما حدود 700 میلیون سال پیش و
در یک دوره یخ‌زدگی شدید، تمام سطح این سیاره از یخ پوشیده شده بود؛ تا
جایی که زمین آن دوره به "گوی یخی" مشهور است.
دانشمندان، نظریات بسیاری درباره علت انجماد زمین مطرح کرده و اکنون،
در یک پژوهش جدید ادعا کرده‌اند که ممکن است ریشه تمام این تغییرات، در
آغاز زمین‌ساخت صفحه‌ای باشد. "زمین‌ساخت صفحه‌ای" یا "تکتونیک صفحه‌ای"
(Plate tectonics)، به بررسی و مطالعهٔ حرکات وسیع‌مقیاس در سنگ کره یا
لیتوسفر کره زمین می‌پردازد.
ما به عنوان ساکنان زمین یادگرفته‌ایم که تغییر صفحات زمین و زلزله‌ها،
تنها بخشی از زندگی اجتناب‌ناپذیر روی زمین است اما این فعالیت، طبیعتا بیش
از یک قانون است.
پژوهش جدیدی که در "دانشگاه تگزاس"(UT) واقع در اوستین و دالاس انجام
شد، نشان می‌دهد که یک تغییر جدیدتر، بین 800 تا 600 میلیون سال پیش در
اواسط دوره "پیشین‌زیستی نو"(Neoproterozoic) رخ داده است. به گفته
پژوهشگران این پروژه، ویژگی‌های زمین‌شناسی، به زمین‌ساخت صفحه‌ای تا این
زمان مشخص مرتبط هستند و به نظر می‌رسد برای میلیاردها سال یا پیش از آن،
زمین نسبتا آرام بوده است.
"ناتانیل میلر" (Nathaniel Miller)، از نویسندگان این پژوهش می‌گوید:
اگر به سوابق حفظ شده توجه کنید، شواهد تشخیصی زمین‌ساخت صفحه‌ای جدید از
جمله فرورانش، متعلق به دوره پیشین‌زیستی نو و دوره جدیدتر از آن است اما
بیشتر افراد فکر می‌کنند این اتفاق، پیش از این دوره در تاریخ زمین رخ داده
است.
حوادث ناگوار مانند فروپاشی پوسته زمین به قطعات کوچکتر و بازسازی
خودشان بدون شک تاثیرات جهانی داشته‌اند و به نظر می‌رسد پیامدهایی مانند
تبدیل شدن زمین به گوی یخی، کاملا در قالب زمانی جدیدی تنظیم شده‌اند.
پژوهشگران دانشگاه تگزاس، 22 نظریه را در مورد مکانیزم‌های خنک‌کننده
این سیاره تا مرحله تبدیل شدن به گوی یخی گردآوری کردند. این مراحل،
انفجارهای آتش‌فشانی، تغییرات محور چرخشی زمین و صخره‌هایی که
کربن‌دی‌اکسید بیشتری از جو خارج می‌کنند، شامل می‌شود.
به گفته این گروه پژوهشی، ممکن است آغاز زمین‌ساخت صفحه‌ای، دلیل مشخص
همه این رویدادها باشد. فروپاشی پوسته، قوس آتش‌فشانی را افزایش داده و
گوشته را تحریک کرده است؛ در نتیجه، مواد بسیاری با فشار به جو وارد
شده‌اند. شاید در همین حال، صفحات در حال تغییر، موجب لرزش زمین در محور آن
شده باشند.
استرن ادامه می‌دهد: ما به مطالعات پیشین مراجعه و همه مکانیزم‌های
ارائه شده برای موضوع "گوی یخی" را بررسی کردیم. آغاز زمین‌ساخت صفحه‌ای،
می‌تواند دلیل هر کدام از این تفسیرها باشد. این حقیقت که اثرات
اقیانوس‌نگاری در دوره پیشین‌زیستی نو بررسی می‌شوند، ادعای محکمی مبنی بر
این نظریه است که این دوره در واقع، زمان تغییر زمین از تک‌صفحه‌ای بودن به
زمین‌ساخت صفحه‌ای بوده است.
پژوهشگران معتقدند که ادعای آنها، برخلاف تفکر معمول در این باره است؛ بنابراین نیاز به بررسی دقیق‌تری دارد.
این پژوهش در مجله " Terra Nova" به چاپ رسیده است.