فاصله‌ی کانونی و نسبت کانونی

فاصله‌ی کانونی و نسبت کانونی (دیافراگم) مهم‌ترین مشخصه‌های هر لنزی هستند. فاصله‌ی کانونی لنز میدان دید تصویر را مشخص می‌کند و دیافراگم در میزان نور ورودی به دوربین تاثیرگذار است.عکاسان زمین و آسمان برای ثبت مناظر شب معمولا از لنزهای واید (فاصله‌ی کانونی کم) استفاده می‌کنند. لنزهایی با فاصله‌ی کاونی بین ۱۴ تا ۳۵ میلی‌متر (برای دوربین‌ّهای فول‌فریم) میدان دید مناسبی برای ثبت گستره‌ی متنوعی از سوژه‌ّها دارند. این در حالی است که برای دوربین‌ّهای کراپ‌سنسور به دلیل سنسور کوچک‌تر و برش خوردن بخشی از تصویر ضریبی فاصله‌ی کانونی موثر لنز را افزایش می‌دهد که در دوربین‌ّهای کراپ‌سنسور نیکون ۵/۱ و در دوربین‌های کانن ۶/۱ است. به‌طور مثال یک لنز ۱۵ میلی‌متر بر روی دوربین کراپ‌سنسور کانن معادل یک لنز ۲۴ میلی‌متر روی دوربین فول‌فریم است.

علاوه بر لنزهای واید، در عکاسی شب گاهی نیاز هست تا از لنزهای نرمال و تله‌ نیز استفاده کنید. با استفاده از لنزهای نرمال (حدود ۵۰ میلی‌متر) می‌توان جزییات بیشتری را از سوژه‌های آسمانی ثبت کرد. عکاسی پانوراما با این لنزها منجر به ثبت تصاویری با میدان دید مناسب و جزییات دقیق می‌شود که رزولوشن بالاتری نیز نسبت به تصاویر تک‌فریمی که با لنزهای واید گرفته می‌شوند دارند. لنزهایی با فاصله‌ی کانونی ۸۵ تا ۲۰۰ میلی‌متر نیز برای ثبت نماهای نزدیک از اجرام اعماق آسمان (چه در ترکیب با مناظر زمینی و چه در عکاسی اعماق آسمان) انتخاب مناسبی‌اند. به‌خصوص که موتورهای ردیاب سبک و قابل حمل، که در مقاله‌ی بعد بیشتر به آن‌ها خواهیم پرداخت، تحمل وزن این لنزها را دارند.

علاوه بر فاصله‌ی کانونی، دیافراگم لنز نیز در عکاسی شب بسیار موثر است. دیافراگم همچون مردمک چشم عمل می‌کند و میزان نور ورودی به سنسور را تعیین می‌کند. لنزهایی با دیافراگم پایین اجازه‌ی رسیدن نور بیشتری به سنسور را می‌دهند و بر این اساس لنزهایی با دیافراگم ۸/۲ به پایین بهترین انتخاب برای عکاسی شب‌ هستند.

لنز زوم در مقابل لنز ثابت

برخی لنزها گستره‌ای از فواصل کانونی را پوشش می‌دهند که به آن‌ها لنز زوم می‌گویند. به‌طور مثال لنز ۱۸-۵۵ که لنز کیت برخی از دوربین‌هاست از فاصله‌ی کانونی ۱۸ تا ۵۵ میلی‌متر را پوشش می‌دهد. در مقابل لنزهایی هستند که فاصله‌ی کانونی ثابتی دارند.لنزهای زومی که بازه‌ی فاصله‌ی کانونی نه‌چندان طولانی‌ای را پوشش می‌دهند و دیافراگم پایینی دارند انتخابی مناسبی برای عکاسانی هستند که قصد دارند با تجهیزات سبک سفر کنند. لنزهای Nikon 14-24mm f/2.8، 24-70mm f/2.8  (ساخت شرکت‌های مختلف) و Tamron 15-30mm f/2.8 جزء این دسته‌اند. هرچند که معمولا در میان لنزهای زوم نمی‌توان نمونه‌ای با دیافراگم کمتر از ۸/۲ پیدا کرد.در آن سو لنزهای ثابتی مثل 24mm f/1.4 و 35mm f/1.4 (که شرکت‌های مختلفی آن‌ها را تولید می‌کنند) دیافراگم بازتری دارند. حتی با بستن یک پله‌‌ای دیافراگم این لنزها جهت کاهش خطاها و تنظیم دیافراگم روی عدد ۲ میزان نور دریافتی دو برابر لنزهایی با دیافراگم ۸/۲ خواهد بود که تفاوت قابل توجهی است.

عکاسی با لنزهای کیت

بیشتر دوربین‌ها لنزی به همراه خود دارند که با نام لنز کیت شناخته می‌شود. لنزهایی مانند ۱۸-۵۵، ۱۸-۱۳۵ و ۲۴-۱۰۵ که حداقل دیافراگم‌شان ۵/۳ یا ۴ است. اگرچه این‌ها لنزهای سریعی نیستند اما می‌توانند برای شروع عکاسی انتخاب مناسبی باشند. گستره‌ی فاصله‌ی کانونی این لنزها به‌گونه‌ای است که می‌توان با آن‌ها سبک‌های مختلفی از عکاسی را امتحان کرد.اگر در ابتدای راه بودجه‌ی مناسبی برای خرید لنزهای باکیفیت‌تر ندارید جای نگرانی نیست و حتی این لنزهای ارزان نیز می‌توانند به شما در آغاز راه کمک زیادی بکنند. با کمی مطالعه و انتخاب زمان و مکان مناسب برای عکاسی می‌‌توانید با این لنزها نیز نتیجه‌ی بسیار خوبی بگیرید.

معرفی لنزهای مناسب برای دوربین‌های کراپ‌سنسور

همان‌طور که اشاره شد به دلیل کوچک‌تر بودن سنسور دوربین‌های کراپ‌سنسور نسبت به دوربین‌های فول‌فریم برای داشتن میدان دید باز باید لنزهایی با فاصله‌ی کانونی کمتری را انتخاب کنید. به‌طور مثال، یک لنز ۲۴ میلی‌متر که می‌توان آن را لنزی استاندارد برای عکاسی زمین و آسمان با دوربین‌های فول‌فریم دانست، روی یک دوربین کراپ‌سنسور معادل لنزی با فاصله‌ی کانونی حدود ۳۸ میلی‌متر است که میدان دید نسبتا بسته‌ای دارد. بنابراین بهتر است برای عکاسی نمای باز با دوربین‌های کراپ‌سنوسر به سراغ لنزهایی با فاصله‌ی کانونی کمتر از ۱۵ میلی‌متر بروید. شرکت توکینا (Tokina) لنزهای زوم نسبتا باکیفیت و مقرون به صرفه‌ای را با دیافراگم ۸/۲ برای دوربین‌های کراپ‌سنسور تولید می‌کند. البته برخی از این لنزها را نمی‌توان در ترکیب با دوربین‌های فول‌فریم استفاده کرد و اگر در آینده قصد ارتقاء دوربین را داشته باشید ممکن است نتوانید از لنزتان استفاده کنید.

لنز Samyang 14mm f/2.8 نیز انتخاب ارزان و نسبتا مناسب دیگری است. این لنز را می‌توان روی دوربین فول‌فریم نیز بست. البته خطاهای لنز در دوربین‌ فول‌فریم بیشتر خود را نشان خواهند داد.

لنزهای Tamron 15-30mm f/2.8 و Nikon 14-24mm f/2.8 انتخاب‌های بهتری هستند که عملکردشان در دوربین‌های فول‌فریم نیز بسیار خوب است. صدالبته که قیمت این دو لنز نسبت به نمونه‌های پیشین بیشتر است.

لنز Sigma 18-35mm f/1.8 انتخاب مناسب دیگری برای دوربین‌های کراپ‌سنسور است. کمینه‌ی دیافراگم پایین این لنز آن را به انتخابی مناسب تبدیل می‌کند. اما باید توجه داشته باشید که نمی‌توان از این لنز روی دوربین‌هّای فول‌فریم استفاده کرد.

لنزهای مناسب برای دوربین‌های فول‌فریم

تنوع لنزهای باکیفیت برای دوربین‌های فول‌فریم بیشتر است. لنزهای زوم خوبی با کمینه‌ی دیافراگم ۸/۲ برای لنزهای فول‌فریم وجود دارد که از میان آن‌ها می‌توان به 24-70mm f/2.8 (در برندهای مختلف)، Nikon 14-24mm f/2.8 و Tamron 15-30mm f/2.8 اشاره کرد. لنز Canon 16-35mm f/2.8 Type III نیز لنز باکیفیتی است که گستره‌ی خوبی از فواصل کانونی را در بر دارد.

در میان لنزهای ثابت نیز انتخاب‌های بسیار باکیفیتی با دیافراگم ۴/۱ وجود دارد. از 24mm f/1.4، که شرکت‌های مختلفی آن را تولید می‌کنند و میدان دید مناسبی برای عکاسی نمای باز دارد، تا لنز اولتراواید Sigma 14mm f/1.8 که سریع‌ترین لنز ۱۴ میلی‌متر در بازار است. لنز 35mm f/1.4Sigma نیز گزینه‌ی خوبی برای ثبت نماهای نزدیک‌ و باجزئیات از راه شیری و دیگر سوژه‌های آسمانی است.عکاسی پانوراما با لنزهایی در این فاصله‌ی کانونی و کمی بالاتر (مانند لنزهای 50mm f/1.4 یا ۸۵ میلی‌متر) منجر به ثبت تصاویری با رزولوشن بالا و به همراه جزئیاتی عالی از آسمان می‌شود. در حد فاصل فاصله‌ کانونی‌های ۱۴ و ۲۴ میلی‌متر نیز می‌توانید به سراف لنز Sigma 20mm f/1.4 بروید.

در رده‌ی لنزهای تله نیز لنز 70-200mm f/2.8 (در برندهای مختلف) انتخاب مناسبی است که البته وزن بالایی دارد. لنز ثابت Canon 200mm f/2.8 گزینه‌ی خوب دیگری است که علاوه بر کیفیت بالا سبک‌تر نیز است.

علاوه بر شرکت‌های کانن، نیکون و سیگما که لنزهای‌شان بیشتر شناخته‌شده است شرکت کره‌ای سامیانگ نیز در سال‌های اخیر لنزهای خوبی را تولید می‌کند. لنزهای سامیانگ کاملا دستی (Manual) هستند و فوکوس و دیافراگم آن‌ها تنها به صورت دستی و از روی لنز تنظیم می‌شود. اما از آن جایی که در عکاسی شب نیازی به فوکوس خودکار نیست می‌توانید این لنزها را، که قیمت مناسبی نیز دارند، در نظر بگیرید.

در مقاله‌ی بعد به سراغ لوازم جانبی عکاسی شب خواهیم رفت.

نوشته : امیررضا کامکار