امروز 30 فروردین مصادف با
زادروز "گلن تئودور سیبورگ"، شیمیدان آمریکایی است که بخاطر خدمات علمی او
در زمینه کشف 10 عنصر فرااورانیومی، وی موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی
شد.
به گزارش ایسنا، "گلن تئودور سیبورگ"(Glenn Theodore Seaborg) روز 19 آوریل سال 1912 در شهر ایشپمینگ، ایالت میشیگان متولد شد.
این شیمیدان هستهای به علت همکاری در کشف 10 عنصر فرااورانیومی مانند
پلوتونیم، امریسیوم، کوریوم، برکلیوم، کالیفرنیوم، اینشتینیوم، فرمیوم،
مندلیفیم، نوبلیوم، سیبورگیوم (عنصر 106 جدول تناوبی به افتخار گلن تئودور
سیبورگ سیبورگیوم نامگذاری شده است) در سال 1951 برنده "جایزه نوبل
شیمی"(Nobel Prize in Chemistry) از سوی آکادمی علوم سوئد شد. سیبورگ برای
اولین بار مفهوم "آکتینیدها" را ارائه کرد و عنصرهای 90(توریم) تا
103(لورنسیم) جدول تناوبی را اکتینیدها نامید و آنها را در ردیفی جداگانه
زیر "لانتانیدها" طبقهبندی کرد. وی برای نخستین بار اصطلاح جزیرهی
پایداری را در فیزیک هستهای ابداع کرد.
سیبورگ در سال 1929 از "Jordan" فارغ التحصیل شد و مدرک لیسانس شیمی خود
را در سال 1933 از "دانشگاه کالیفرنیا، لسآنجلس"(UCLA) دریافت کرد.
او در سال 1937 موفق به اخذ دکترای شیمی خود از "دانشگاه کالیفرنیا
برکلی"(University of California, Berkeley) شد. اکثر فعالیتهای علمی وی
در این دانشگاه انجام شد.
این شیمیدان یکی از پیشگامان شیمی هستهای در جهان است و بسیاری از مفاهیم و ساختارهای رشته شیمی به کمک ایشان شکل گرفته است.
در تاریخ 23 فوریه سال 1941 از طریق بمباران نوترونی اورانیوم در
"شتابدهنده حلقوی" (cyclotron ) دانشگاه کالیفرنیا برکلی یکی از عناصر مهم
به نام پلوتونیوم به کمک دکتر سیبورگ کشف شد. اما این کشف تا مدتها سری
باقی ماند. این عنصر با توجه به کشف سیاره پلوتو که درست بعد از نپتون کشف
شد، پلوتونیوم نام گرفت. پلوتونیوم یک عنصر شیمیایی رایواکتیو و فلزی است
که نماد آن Pu و عدد اتمی آن 94 میباشد.
پلوتونیوم یکی از مواد مهم شکافت هستهای در سلاحهای
هستهای پیشرفته است. باید احتیاط لازم جهت جلوگیری از جمع شدن مقداری از
پلوتونیوم که به جرم بحرانی نزدیک میشود به عمل آورد، چرا که این مقدار از
پلوتونیوم خود به خود واکنشهای شکافت هستهای تولید میکند.
عنصر 106 جدول تناوبی به افتخار گلن تئودور سیبورگ سیبورگیوم نامگذاری
شده است، وی در اینباره گفت: این بزرگترین افتخاری است که تاکنون به من
داده شدهاست. حتی فکر میکنم این افتخار بزرگتر از جایزهٔ نوبل است.
گلن تئودور سیبورگ در تاریخ 25 فوریه سال 1999 و در سن 86 سالگی دیده از جهان فروبست.