یک عضو هیات علمی واحد علوم و تحقیقات گفت: در ایران تاکنون بیش از 86 درصد از آب‌های تجدیدپذیر مصرف شده است که نه تنها وضعیت منابع آبی را در شرایط فوق بحرانی قرار داده است بلکه در عمل برای نسل‌های بعدی نیز چیزی باقی نگذاشته‌ایم.
به گزارش روز سه شنبه گروه علمی ایرنا از روابط عمومی واحد علوم و
تحقیقات، دکتر سیده هدی رحمتی در توضیح راهکارهای کنترل و مواجهه با بحران
خشکسالی، سازگاری با تغییرات اقلیم را مهم ترین راهکار عنوان کرد.
این
استادیار واحد علوم و تحقیقات، وضعیت خشکسالی در ایران را نزدیک به فوق
بحرانی ارزیابی کرد و گفت: در حال حاضر بر اساس آخرین آمار وزارت نیرو در
دی ماه سال 1396، 41 درصد از مخازن سدهای کشور در سال آبی 97-96 پر است.
وی
افزود: علاوه بر ذخیره پایین آب مخازن سدهای کشور، با توجه به اضافه
برداشت سالانه 6 میلیارد مترمکعبی از منابع آب‌های زیرزمینی و عدم تغذیه
این منابع به دلیل کاهش میزان بارش‌ها و تبخیر بالای آب‌های سطحی، از لحاظ
منابع آب‌های زیرزمینی نیز در وضعیت نامناسبی قرار داریم.
رحمتی ادامه
داد: در ایران تاکنون بیش از 86 درصد از آب‌های تجدیدپذیر مصرف شده است که
نه تنها وضعیت منابع آبی را در شرایط فوق بحرانی قرار داده است بلکه در عمل
برای نسل‌های بعدی نیز چیزی باقی نگذاشته‌ایم.
دبیر کرسی انرژی های نو و
تجدیدپذیر یونسکو در ادامه به بررسی راهکارهای کنترل و مواجهه با بحران
خشکسالی پرداخت و اضافه کرد: مهمترین راهکار سازگاری با تغییرات اقلیم است
چراکه با توجه به تغییرات بوجود آمده در شرایط اقلیمی نمی‌توان زمان دقیقی
را برای پایان خشکسالی در ایران تعیین کرد. بنابراین باید خود را با شرایط
موجود سازگار کرد.
این کارشناس ارشد سابق وزارت نیرو ادامه داد: با توجه
به اینکه حدود 90 درصد از مصارف آب در بخش کشاورزی است، بنابراین مدیرت
مصرف بهینه یا به عبارتی دیگر بهبود راندمان مصرف آب در این حوزه بسیار
حائز اهمیت خواهد بود. اگر تنها 10 درصد از مصارف آب کشاورزی را کاهش دهیم،
مخازن 20 سد بزرگ کشور پر خواهد شد.
وی افزود: متاسفانه میزان بارندگی
متوسط کشور بر اساس آمار رسمی وزارت نیرو از 250 میلمتر به 205 میلیمتر و
میزان منابع آب تجدیدپذیر نیز از 130 میلیارد متر مکعب به 115 میلیارد
مترمکعب کاهش یافته است.
رحمتی ادامه داد: نکته جالب اینجاست که 92
میلیارد مترمعکب تنها در بخش کشاورزی مصرف می‌شود. با توجه به شرایط
خشکسالی در منطقه و ایران اگر همچنان بر رویه کنونی مصرف آب پافشاری کنیم
به زودی با مشکلات و معضلات ناگواری در حوزه آبی کشور روبرو خواهیم شد.
وی،
عدم صادرات آب مجازی را راهکار دیگری در مدیریت مصرف بهینه آب بیان کرد و
افزود: منظور از آب مجازی، میزان آبی است که برای تولید یک محصول در صنعت
یا کشاورزی مصرف می‌شود. به عنوان مثال در تولید یک کیلو هندوانه به طور
متوسط 300 لیتر آب مصرف می‌شود که با صادرات این محصول در اصل اقدام به
صادرات آب با ارزش اقتصادی بسیار پایین کرده‌ایم.
رحمتی ادامه داد:
افزایش بهای آب نیز می تواند در مشارکت مردم برای مدیریت و مصرف بهینه آب
تأثیرگذار باشد. در حال حاضر قیمت تمام‌شده هر مترمکعب آب تصفیه شده در بخش
شرب حدود هزار و 200 تومان است، این در حالی است که با تعرفه هر مترمعکب
آب برای مصرف‌کننده 400 تومان است.
این عضو هیات علمی واحد علوم تحقیقات
با بیان اینکه نمی‌توان از بحث فرهنگ‌سازی در مصرف بهینه آب چشم‌پوشی کرد،
گفت: معتقدم فرهنگ سازی باید از سنین کودکی آغاز شود تا تأثیر خود را
داشته باشد. از جمله اقدامات مناسب وزارت نیرو در این راستا می‌توان به طرح
«داناب» اشاره کرد. در این طرح وزارت نیرو با همکاری وزارت آموزش و پرورش
به آموزش صحیح مصرف آب در دانش‌آموزان مدارس دولتی پرداخته است. این طرح در
حال حاضر در برخی از استان‌ها مانند سمنان، اصفهان و خراسان رضوی انجام
شده است.
رحمتی افزود: بارور کردن ابرها نیز می‌تواند تا حداکثر 15 درصد در افزایش میزان بارندگی نقش موثری داشته باشد.
وی
در پایان به استفاده چندباره از آب، استفاده از پساب، ارتقای بهره‌وری آب و
کاهش مصرف غیرضروری به میزان 30 درصد در تمام بخش‌ها تاکید کرد و این
اقدامات را از جمله اقدامات شایسته در شرایط کنونی کشور دانست.