بادهای خورشیدی با ایجاد
تحریکات الکتریکی در قمر "فوبوس" نقشه "سازمان فضایی آمریکا"(ناسا) را برای
ایجاد پایگاه در قمر مریخ خراب کردند.
به گزارش ایسنا و به نقل از اسپیس، فوبوس بزرگترین و نزدیکترین ماه سیاره مریخ است. مریخ دو ماه دارد که استدلال میشود هر دو از سیارک های اسیرشده هستند.
از سطح مریخ، حرکت فوبوس و دیموس خیلی متفاوتتر از ماه زمین ظاهر
میشوند. فوبوس چابک از غرب طلوع میکند، در شرق غروب میکند و دوباره در
کمتر از 24 ساعت مجددا طلوع میکند، در صورتی که دیموس، مطابق انتظار از
شرق طلوع میکند، اما بسیار آهستهتر.
نمایش فوبوس (راست) و دیموس (چپ) در برابر صورت فلکی قوس در آسمان شب بهرام، از دید مریخنورد اسپریت
دیموس با وجود مدار ۳۰ ساعتهاش، ۲٫۷ روز زمان میبرد تا در غرب غروب
کند، همچنانکه دیموس با سرعت کمتر از چرخش مریخ به آهستگی پایین میرود و
در نتیجه طول میکشد تا دوباره طلوع کند.
فوبوس از همه ماههای سامانه خورشیدی به کره خود نزدیکتر است و تنها ۶۰۰۰ کیلومتر از بهرام فاصله دارد.
میانگین شعاع فوبوس حدود ۱۱ کیلومتر است. فوبوس، یکی از کم انعکاسترین
اجسام در منظومه شمسی است. بزرگترین حفره بر روی سطح فوبوس، حفره استیکنی
(Stickney) نام دارد. سرعت حرکت فوبوس به دور مریخ سریعتر از حرکت مریخ به
دور خودش است.
این قمر هر 8 ساعت یک بار به دور مریخ میچرخد و فاصله آن تا زمین بیش
از 77.5 میلیون کیلومتر است. شتاب جاذبه در این قمر بسیار ناچیز و در حدود
0.005 متر بر مجذور ثانیه است، در حالیکه این رقم در زمین حدود 9.8 متر بر
مجذور ثانیه است.
فوبوس، اولین بار توسط "آساف هال" (Asaph Hall)، ستارهشناس آمریکایی در
۱۸ اوت سال ۱۸۷۷ کشف شد. این ستارهشناس، ماه دیگر مریخ یعنی دیموس را نیز
کشف کرد.
محققان فوبوس را محل مناسب برای فرود میدانستند، زیرا در دو سوم مسیر
گردش فوبوس به دور مریخ، آسمان این قمر به وسیله مریخ پوشیده شده که باعث
محافظت انسان دربرابر اشعه کیهانی و اشعه ماوراءبنفش خورشید میشود.
در تحقیقی که به تازگی از سوی ناسا انجام شده مشخص شد، بادهای خورشیدی
که جریانهایی از ذرات پرانرژی هستند، سبب ایجاد یک محیط پیچیده الکتریکی
در فوبوس میشود که میتواند تجهیزات، فضانوردان و اهداف اکتشافی را تحت
تاثیر شدید قرار دهد.
"ویلیام فارل"(William Farrell) محقق ارشد این پروژه در مرکز پرواز
"گودارد"(Goddard) گفت: بررسیهای ما نشان میدهد حجم بسیار بالایی از
شوکهای الکتریکی در زمان شب این قمر، فضانوردان، کاوشگرها و تجهیزات را
تحت تاثیر قرار میدهد، خصوصا اگر مقابل قسمتی از مریخ قرار گرفته باشد که
در آن روز است.
وی افزود: در حالی که شاید قدرت این جریانها آنقدر بالا نباشد که
فضانوردان را به شدت مصدوم کند، اما مطمئنا قدرت آنها به اندازهای هست که
بتواند بر روی تجهیزات حساس تاثیرگذار باشد و به همین دلیل در صورتی که
بخواهیم در این قمر پایگاهی بسازیم، تجهیزات آن باید به گونهای با شد که
بتوانند در برابر این شوکهای الکتریکی مقاومت کنند.
ناسا پیش از این در نظر داشت که یک پایگاه ثابت در فوبوس داشته باشد تا
فضانوردان به جای استقرار در مرکز فرمان زمین در آن مستقر شوند و به هدایت
کاوشگرها بپردازند.
شتاب جاذبه پایین فوبوس یکی از ویژگیهای جذاب این قمر محسوب میشود، زیرا پرتاب و فرود فضاپیما در آن راحتتر است.
این قمر هیچ اتمسفر و مگنتوسفری ندارد و به همین دلیل ذرات خورشیدی به سطح آن میرسند.
فارل در مصاحبه خود در رابطه با یافتههای این تحقیق، خاطرنشان کرد:
بادهای خورشیدی معمولی شاید تنها سبب افزایش هزینهها میشوند، اما این
موضوع در زمان فورانهای "تاج خورشیدی"(کرونال) شدیدا مخرب خواهد بود.
پتانسیل این میدانها در قسمتهای سایه ممکن است به 10 هزار ولت برسد و
در حالت عادی ممکن است فضانوردان به هر چیزی که دست بزنند جرقههای کوچکی
را در محل تماس حس کنند.
مطالعات پیشین نشان داده است که چنین اتفاقی در بخشهایی از قطب شمال و جنوب زمین که سایه آنها زیاد است نیز رخ میدهد.