فضاپیمای "ماون"(MAVEN) متعلق به "سازمان فضایی آمریکا"(ناسا) موفق به رصد امواج فرابنفش و شفق‌های گسترده در سیاره مریخ شد.
به
گزارش ایسنا و به نقل از گیزمگ، چندی پیش مدارگردهای ناسا در مریخ موفق به
رصد شفق‌های گسترده در مریخ شدند که به خاطر طوفان‌های خورشیدی ایجاد شده
بودند و دارای حجم زیادی اشعه فرابنفش بودند.
محققان اعلام کرده بودند که وجود چنین اشعه‌هایی در مریخ می‌تواند کار را برای یک ماموریت انسانی در مریخ تا حد زیادی دشوار کند.
ماون، کاوشگر فضایی است که به منظور مطالعه جو مریخ به هنگام گردش در
مدار آن طراحی شده است. هدف ماموریت این کاوشگر تعیین وضعیت آب و جو مریخ
است که گمان می‌رود در گذشته دارای میزان قابل توجهی بوده و به مرور زمان
از بین رفته است.
کاوشگر ماون در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۳ توسط موشک "اطلس ۵"(Atlas V) به فضا
پرتاب شد. این کاوشگر در ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۴ به مریخ رسید و در ارتفاع ۱۵۰
کیلومتری سطح سیاره در مدار قرار گرفت.
پس از وقوع فوران پرجرم خورشیدی در 11 سپتامبر در مریخ، فضاپیمای "ماون"
بین تاریخ‌های 12 و 13 سپتامبر در رصدهای خود به این نتیجه رسید که حجم
این تابش‌های فرابنفش 25 برابر تمام مواردی بوده است که این فضاپیما از
زمان ورود به جو مریخ از سال 2014 مشاهده کرده است.
میزان تشعشعات ناشی از این طوفان به قدری زیاد بوده است که این تغییر در
مریخ بوسیله تلسکوپ‌های زمینی نیز به ثبت رسیده است در حالیکه در زمان
وقوع این طوفان زمین و مریخ در دو سمت مخالف خورشید بوده‌اند و حدود 180
درجه اختلاف مداری داشته‌اند.
خروج جرم از تاج خورشیدی یک فوران پر جرم از باد خورشیدی و افزایش
میدان‌های مغناطیسی است که تاج خورشید بیرون می‌آید و در فضا منتشر می‌شود.
خروج جرم از تاج خورشیدی معمولاً با دیگر پدیده‌های خورشیدی مانند شراره
خورشیدی همراه است. این پدیده از مناطق فعال خورشید مانند لکه‌های گروهی
خورشید به وجود می‌آید. در بیشینه، خورشید هر سه روز یک خروج جرم تولید
می‌کند که این مقدار در کمینه به یک خروج در هر پنج روز می‌رسد.
هنگامی که این پدیده رخ می‌دهد اجرام به سوی سیارات حرکت می‌کنند
و امواج شوک به وجود می‌آورند که توان این امواج درحدود 1000 میلیارد وات
بوده که باعث طوفان ژئومغناطیسی گردیده و سیارات را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
خروج جرم از تاج خورشیدی باعث به وجود آمدن شفق قطبی می‌شود، علاوه بر
اینکه می‌تواند در عملکرد رادیو یا تراگسیل امواج رادیویی اختلال ایجاد
نموده و به ماهواره و تسهیلات انتقال انرژی الکتریکی آسیب وارد کند.
محققان بر این باورند که با توجه به اینکه میدان مغناطیسی مریخ به قدرت
زمین نیست به همین دلیل پس از وقوع طوفان‌های خورشیدی، بر خلاف زمین که
شفق‌ها در یک محدوده مشخص قابل دیدن هستند، در مریخ کل سطح این سیاره
بوسیله شفق‌ها پوشانده می‌شود و عملا پرتوهای فرابنفش همانند یه پوشش
سراسری این سیاره را می‌پوشانند.
در زمانی که مدارگردهای ناسا در مریخ در حال ثبت این پدیده بوده‌اند،
کاوشگر "کنجکاوی"(Curiosity) در سطح این سیاره نیز داده‌هایی مبنی بر کشف
حجم زیادی از پرتوهای فرابنفش را مخابره کرده است.
ناسا برنامه‌های گسترده‌ای برای استقرار بشر بر روی مریخ دارد و
قرارگیری در معرض اشعه‌های مضر همواره یکی از چالش‌های جدی این سازمان بوده
است و به همین دلیل باید برای این مسئله یک راه حل قابل اجرا و کارآمد
ارائه شود تا حداقل خطر ممکن جان فضانوردان را تهدید کند.
در همین جهت محققان ناسا در پی این هستند که بتوانند یک سامانه پیش‌بینی
طوفان‌های خورشیدی را در مریخ داشته باشند تا بتوانند هشدارهای لازم برای
پناه‌گیری و آمادگی در برابر این طوفان‌ها را به فضانوردان بدهند.
دانشمندان معتقدند وقوع این پدیده می‌تواند به آنها کمک کند تا بفهمند
چگونه جو مریخ نابود شده است و سبب خشکی این سیاره شده است و همچنین شناخت
بهتری به آنها در رابطه با وضعیت فعلی این سیاره خواهد داد.