دادههای جدید ماهواره "گایا" که متعلق به "آژانس فضایی اروپا" است نشان میدهد حرکت 300 هزار ستاره سبب سقوط چندین ستاره دنبالهدار به منظومه شمسی خواهد شد.
محققان آژانس فضایی اروپا با استفاده از دادههای ماهواره "گایا"(Gaia) حرکت بیش از 300 هزار ستاره را نسبت به خورشید مورد بررسی قرار دادند و به این نتیجه رسیدند این حرکات وضعی در آینده دور سبب بمباران منظومه شمسی بوسیله دنبالهدارها خواهد شد.
به گفته محققان این دنبالهدارها ممکن است از نزدیکی زمین عبور کرده و یا حتی با زمین نیز برخورد کنند.
دنبالهدار یک گلوله برفی کیهانی است که از گازهای منجمد، سنگ و گرد و غبارساختهشده و تقریبا به اندازه یک شهر کوچک است.
ساختار دنبالهدار شامل سه بخش هسته، گیسو و دم است. هسته بخش مرکزی آن است و از گرد و غبار و گاز و یخ ساخته شده است. وقتی که دنبالهدار نزدیک خورشید میشود، یخهای موجود در هسته آن تبخیر میشود و تبدیل به ابر بزرگی پیرامون دنبالهدار میشود که گیسو نام دارد.
سرچشمه و منشأ دنبالهدارها، ابر اورت یا کمربند کویپر است.
دنبالهدارها، غیر دورهای و دورهای هستند که غیر دورهایها گرانش محدود به خورشید ندارند و مدار آنها به شکل سهمی است.
دنبالهدارهای دورهای نیز شامل دنبالهدارهای بلند مدت (بسیار بیشتر از ۲۰۰ سال) و کوتاه مدت (۲۰ تا ۲۰۰ سال) است. در نامگذاری دنبالهدارها، از نام کاشفان آنها –یک شخص یا فضاپیما– استفاده میشود.
اتحادیه بینالمللی اخترشناسی رهنمودی برای نامگذاری دنبالهدارها مشخص کرده است.
دنبالهدارها تفاوتهایی با دیگر اجرام منظومه خورشیدی از جمله سیارکها، شهابوارها، شهابها و شهابسنگها دارند که مهمترین آنها چیزی است که آنها از آن ساخته شدهاند.
برای نمونه، سیارکها از فلزات و مواد سنگی و دنبالهدارها از یخ، گرد و غبار و مواد سنگی ساخته شدهاند. دنبالهدارها انواع قابلتوجهی مانند دنبالهدار بزرگ و مسیر خورشیدی دارند.
دنبالهدارهای بزرگ آنقدر بزرگ نیستند که با چشم غیرمسلح دیده شوند؛ با این حال وقتی به خورشید نزدیک میشوند، سطوح یخی آنها تبخیر میشود و مقدار زیادی از گاز و گرد و غبار آنها فرار میکند و جو و دنبالههای بسیار بزرگی شکل میگیرد که دیدنی و قابلتوجه است. این دنبالهدارها، دنبالهدارهای بزرگ نامیده میشوند.
دنبالهدار مسیر خورشیدی نیز طبقه ویژهای از دنبالهدارهاست که به هنگام حضیض(نزدیکترین نقطه در مدار بیضوی نسبت به گرانیگاه) خود، فاصله زیادی (حدود ۸۵۰٬۰۰۰ مایل) از خورشید دارند.
ماهواره گایا در 14 ماه نخست فعالیت خود به جمعآوری داده در رابطه با بیش از یک میلیارد جرم کیهانی موجود در فضا پرداخته است.
محققان دادههای مربوط به 300 هزار جسم فضایی را از بین بقیه اجرام جدا کردند و سرعت، نحوه و جهت حرکت و همچنین تاثیرات آنها را مورد بررسی قرار دادند.
محققان با بررسی این دادهها دریافتند که نزدیکترین عبور ستاره از کنار خورشید حدود پنج میلیون سال قبل رخ داده است و این اتفاق احتمالا در همین مدت زمان در آینده نیز رخ خواهد داد.
ستاره شناسان با بررسی فاصله از ستارهای که در حال عبور از کنار منظومه شمسی ماست، قادر به تشخیص تعدادی از اجسام فضایی هستند که قادر به نادیده گرفتن ابر اورت هستند و سبب ارسال ستاره دنباله دار به داخل منظومه شمسی میشوند.
ابر اورت نام مکانی است که خیلی از دنبالهدارها از آن سرچشمه میگیرند و برابر این تئوری علمی در فاصله ۵۰٫۰۰۰ واحد نجومی و تقریبا برابر با یک سال نوری از خورشید قرار دارد.
محققان اعلام کردهاند برای آنکه این بمباران دنبالهدارها اتفاق بیفتد باید فاصله ستاره عبوری از خورشید حدود 60 هزار میلیارد کیلومتر باشد.
بررسیها نشان میدهد از بین ستارههای مورد بررسی، 97 ستاره از فاصله 150 هزار میلیارد کلومتری و 16 ستاره از فاصله کمتر از 60 هزار میلیارد کیلومتری خورشید عبور میکنند که میتوانند سبب ایجاد تاثیر بر روی ابر اورت شوند.
یکی از معروفترین ستارههای مورد بررسی "گلیس 710"( Gliese 710) نام دارد که کوتوله ای است که تقریبا 61 درصد خورشید جرم دارد که با سرعتی در حدود 50 هزار کیلومتر در ساعت در حال حرکت است و میتواند بیشترین تاثیر را در آغاز بمباران دنبالهدارها در پنج میلیون سال آینده داشته باشد.
نتایج این تحقیق در ژورنال Astronomy & Astrophysicsمنتشر شده است.
منبع: ایسنا