محققان به تازگی دریافتهاند که کهکشانهای شبیه به عروسهای دریایی یکی از منابع تغذیه برای سیاهچالههای کلانجرم محسوب میشوند.
در فضای بیرونی اجسام و پدیدههای زیادی وجود دارند که بسیاری از ویژگیهای آنها ناشناخته است و محققان و منجمان همواره در حال کشف اطلاعات و ویژگیهای جدیدی از آنها هستند.
پدیدههایی نظیر ستارههای مغناطیسی یا مگنتارها که نوعی ستاره نوترونی هستند، میدان مغناطیسی بسیار نیرومندی دارند.
گاهی اوقات میدانهای مغناطیسی در مگنتار آنقدر در هم پیچ میخورند که دیگر نمیتوانند بیشتر از این پیچ بخورند و مثل یک فنر آزاد میشوند و انرژی بسیار زیادی آزاد میکنند. فروپاشی خطوط میدان مغناطیسی آن، پرتوهای پرانرژی الکترومغناطیس خصوصا اشعه ایکس و گاما ساطع میکند. نظریه مربوط به مگنتارها در سال 1992 ارائه شده است، ولی اولین انفجار اشعه گاما مربوط به یک مگنتار در 5 مارس 1979 کشف و ثبت شد.
پدیده دیگری که بسیاری از ویژگیهای آن ناشناخته باقی مانده است، بیلتزارها هستند.
بیلتزارها به نوعی از اجسام فضایی اطلاق میشود که در حالت تپنده و با چرخش زیاد به داخل یک سیاهچاله سقوط میکنند که توضیحات مربوط به آنها در سال 2013 برای اولین بار مطرح شده است.
یکی دیگر از پدیدههای کمتر شناخته شده در فضا نوعی از کهکشانها هستند که شبیه به عروسهای دریایی هستند و یک دنباله طولانی از گاز، گرد و غبار و اشعههای کیهانی در فاصله چندین سال نوری از دیسک مرکزی خود به جا میگذارند.
منجمان رصدخانه "ایناف"(INAF) در شهر پادوای ایتالیا در مقالهای که در نشریه علمی Nature منتشر شده، اعلام کردهاند این کهکشانها یکی از منابع تغذیه سیاهچالههای کلانجرم محسوب میشوند و این کشف میتواند به بسیاری از ابهامات در معمای چگونگی شکلگیری و تکامل کهکشانها کمک کند.
در حال حاضر اثبات شده که تقریبا اکثر کهکشانها در مرکز خود یک سیاهچاله کلانجرم دارند؛ اما نحوه بدست آوردن مواد مورد نیاز از طریق این سیاهچالهها تا به حال مشخص نشده بود.
سیاهچاله کلانجرم بزرگترین نوع سیاهچاله در کهکشانهاست که گمان میرود در مرکز تقریباً همه کهکشانها از جمله کهکشان راه شیری نیز یافت شود و دارای جرمی معادل صدها هزار تا چندین میلیارد برابر جرم خورشید هستند. این سیاهچالهها پر جرمترین نوع سیاهچالهها هستند و در صورت فعال بودن گرانش بسیار زیادی دارند که در جهان بینظیر است.
سیاهچالههای فعال معمولا حجم بسیار زیادی از گاز را به داخل میکشند و سبب ایجاد ناحیهای در اطراف خود میشوند که به هسته فعال کهکشانی معروف است.
این ناحیه متراکم که معمولا پرنورتر از سایر نقاط کهکشان است، تمام طول موجهای ممکن در طیف امواج الکترومغناطیس را به اطراف ساطع میکنند.
اما نکته قابل توجه درباره هسته فعال کهکشانی این است که حجم بسیار کمی از مواد آنها به داخل سیاهچالهها کشانده میشود و این سوال برای محققان مطرح بود که چگونه یک سیاهچاله مواد و انرژی مورد نیاز خود را برای فعال شدن، به دست میآورد؛ زیرا بسیاری از سیاهچالهها فعال نیستند و به همین دلیل منبع تغذیه بقیه سیاهچالهها ناشناخته است.
در طی مطالعات این پروژه، محققان بر روی هفت کهکشان شبیه به عروسهای دریایی تمرکز کردند و مشخص شد که از بین این هفت کهکشان، 6 مورد دارای یک سیاهچاله کلانجرم فعال در مرکز خود هستند که حجم زیادی از گازهای آنها را به داخل خود میکشد.
این نسبت بسیار قابل توجه است، زیرا تنها 10 درصد کهکشانها دارای یک سیاهچاله کلانجرم فعال هستند.
بسیاری از این گازها میتوانند منابع مناسبی برای شکلگیری ستارگان باشند و محققان اعلام کردهاند که به مطالعه این کهکشانها و همچنین منابع گاز در فضا ادامه خواهند داد.
در حال حاضر حدود 400 کهکشان مشابه عروسهای دریایی شناخته شده که 114 مورد از بین آنها توسط این تیم مورد بررسی دقیق قرار خواهند گرفت.
منبع: ایسنا