آمریکا در حال حاضر هیچ فضاپیمای سرنشیندار عملیاتی در اختیار ندارد. همین موضوع باعث شده است که این کشور برای اعزام فضانوردانش به ایستگاه فضایی بینالمللی به شدت به فضاپیماهای روسی وابسته باشند. بیش از ۵ سال است که از آمریکا هیچ فضانوردی به فضا اعزام نشده است؛ و این وضعیت مطلوبی برای آمریکاییها نیست. هماکنون دو شرکت خصوصی آمریکایی در حال آمادهسازی دو فضاپیمای سرنشیندار هستند، ولی آمریکا برای عملیاتیشدن این فضاپیماها دستکم باید تا سال ۱۳۹۸ صبر کند.
اگر این فضاپیماها تا سال ۱۳۹۸، آماده نشوند، ناسا همچنان باید برای دوران وابستگی را ادامه دهند؛ سالهایی که برای صنایع فضایی آمریکا به سختی سپری میشود.
ناسا احتمالا با روسیه قرارداد جدیدی امضا نخواهد کرد
ناسا به احتمال زیاد قرارداد جدیدی با روسیه برای اعزام فضانوردانش به ایستگاه فضایی بینالمللی امضا نخواهد کرد. این در صورتی است که مطمئن شود، شرکتهای خصوصی اسپیسایکس و بوئینگ فضاپیماهای تجاری خود را تا قبل سال ۲۰۱۹ (۱۳۹۸) آماده میکنند.
فضاپیماهای این دو شرکت فضایی قادر خواهند بود تا ۴ فضانورد را به ایستگاه فضایی بینالمللی اعزام کنند. اما ظاهرا برنامه آمادهْسازی فضاپیماها نسبت به زمانبندی اعلامشده با تاخیراتی مواجه است. این مساله به دلیل کمبود بودجه نیست، بلکه علت اصلی مشکلات فنی است.
به همین دلیل فعلا تا زمان آمادهشدن فضاپیماهای یادشده و تایید ناسا، فضانوردان آمریکایی همچنان مجبورند با فضاپیماهای روسی سایوز به فضا سفر کنند.
پس از بازنشستگی شاتلهای فضایی در سال ۲۰۱۱، ناسا برای اعزام فضانوردانش به فضا مجبور به خرید صندلیهای سایوز است.
صندلیهای ۸۲ میلیون دلاری!
ناسا در سال گذشته قراردادی ۴۹۰ میلیون دلاری (۱۵۰۰ میلیارد تومان) با روسیه برای اعزام ۶ فضانورد خود تا سال ۲۰۱۸ (۱۳۹۷) با فضاپیماهای سایوز منعقد کرد. تقریبا ارزش هر صندلی سایوز حدود ۸۲ میلیون دلار (۲۶۰ میلیارد تومان) است.
ناسا فعلا برای انعقاد قرارداد جدید با سازمان فضایی روسیه برنامهای ندارد. زیرا به دنبال آن است که نخستین گروه از فضانوردان خود را با فضاپیماهای بخش خصوصی در سال ۲۰۱۹ به ایستگاه فضایی بینالمللی اعزام کند.
منتها این مساله برای ناسا ریسک بالایی دارد. چون اگر فضاپیماها تا آن زمان آماده نشوند، از اوایل سال ۲۰۱۹، فضانوردان آمریکایی امکان سفر به فضا را نخواهند داشت. چراکه آمادهْسازی هر فضاپیمای سایوز حدود ۲ سال طول میکشد و در صورتی که ناسا بخواهد در سال ۲۰۱۹ و بعد از آن، همچنان از این فضاپیماها برای اعزام فضانوردانش به فضا استفاده کند، ناگزیر است حداکثر تا سال آینده میلادی با روسیه قرارداد ببندد.
هماکنون به واسطه قراردادی که بین سازمانهای فضایی روسیه و آمریکا وجود دارد، هر سال ۴ فضاپیمای سایوز به فضا پرتاب میشود. در صورت اتمام این قرارداد، تعداد پروازهای سایوز در هر سال به نصف کاهش پیدا میکند.
ناسا از طرف کنگره تحت فشار است
پس از بازنشستگی شاتلها در سال ۲۰۱۱ (۱۳۹۰)، قرار بود نخستین فضاپیمای سرنشیندار آمریکایی در سال ۲۰۱۵ به فضا پرتاب شود. اما هر بار به دلایلی کار با تاخیر مواجه شد. به همین دلیل در این سالها ناسا ناگزیر به استفاده از فضاپیماهای روسی بوده است.
چنین موضوعی از نظر سیاسی و اقتصادی برای آمریکا چندان مناسب نیست. ناسا به دلیل این تاخیرها از سوی کنگره به شدت تحت فشار است. کنگره خواهان پایان وابستگی ناسا به سازمان فضایی روسیه برای اعزام فضانورد به فضاست. زیرا در برخی اتفاقات بینالمللی روسیه از این وابستگی فضایی به عنوان اهرم سیاسی استفاده کرده است؛ مانند بحران هستهای ایران، مناقشههای روسیه و آمریکا بر سر جنگ اکراین و غیره.
وضعیت کنونی فضاپیماهای آمریکایی
ناسا در حال حاضر با دو شرکت اسپیسایکس و بوئینگ برای اعزام فضانوردان آمریکایی به ایستگاه فضایی قرارداد دارد.
فضاپیمای «استارلاینر» متعلق به شرکت بوئینگ در مرداد ۱۳۹۷، نخستین پرواز آزمایشیاش را انجام خواهد داد. اگر همه چیز در این پرواز به خوبی پیش برود، در آذر همانسال نخستین پرواز عملیاتی استارلاینر به ایستگاه فضایی بینالمللی انجام میشود. زعایت این زمانبندی در صورتی اجرایی است که باید همه عملیات با موفقیت همراه باشند؛ شکست یا تاخیر در هر یک از این مراحل، کار ناسا را سختتر میکند.
نمای گرافیکی از فضاپیمای سرنشیندار استارلاینر شرکت بوئینگ
در مقابل اسپیسایکس مدعی است که فضاپیمای دراگون این شرکت میتواند تا پایان سال ۱۳۹۶، نخستین پرواز آزمایشی خود را با فضانورد انجام دهد. و اوایل سال ۱۳۹۷، نخستین فضانوردان آمریکایی را به ایستگاه فضایی بینالمللی اعزام کند.
اما به نظر میرسد این ادعا را نباید چندان جدی گرفت. زیرا «فالکون-۹»، پرتابگر حامل فضاپیمای دراگون در یک سال گذشته دو بار شکست خورده است. این موضوع باعث شده تا ضریب ایمنی این پرتابگر برای اعزام فضانورد به فضا در هالهای از ابهام باشد.
با این وجود، ظاهرا برنامه توسعه فضاپیمای دراگون تا به امروز تقریبا براساس زمانبندی پیش رفته است. از طرفی دیگر نمونههای بدونسرنشین فضاپیمای دراگون در سالهای گذشته، عملکرد موفقی داشتهاند. این فضاپیماها از سال ۱۳۹۲ تاکنون به عنوان فضاپیمای تدارکاتی به ایستگاه فضایی بینالمللی فرستاده میشوند.
بر این اساس ممکن است بهینهسازی پرتابگر فالکون-۹، باعث شود که اسپیسایکس نتواند در تاریخ اعلامشده، نخستین پرواز سرنشیندار دراگون را به فضا انجام دهد.
آزمابش سامانه فرود نسخه سرنشیندار فضاپیمای دراگون