سهراب علیدوستی

سال گذشته در مورد وضعیت آلودگی نوری منطقه ای بنام دق بنستان واقع در کویر و بیابان شرقی بهاباد مطالبی را منتشر کردم.

اکنون پس از گذشت یک سال در زمستان سال گذشته و بهار امسال چندین سفر دیگر به مناطق مختلف این منطقه داشتم.بهترین نقطه رصدی در کویر و بیابان شرقی بهاباد ، در مرز این شهرستان با طبس واقع شده است.منطقه ای که در اصطلاح محلی به "چاه کوتو"معروف است.این منطقه تا بهاباد حدود 90 کیلومتر و هوایی حدود 70کیلومتر فاصله دارد.تقریبا هیچ گونه آلودگی نوری در افق دیده نمی شود و فقط در زمانهای پرغبار اثر بسیار ضعیفی از نور بهاباد دیده می شود.

بهترین زمان برای سفر به این منطقه پاییز تا بهار می باشد.برای سفر به این منطقه حتما از راهنمای محلی کمک بگیرید.حد قدر آسمان در زمستانهای کم غبار تا حدود هفت نیز می رسد و گگن شاین به راحتی دیده می شود.نورمنطقة البروجی در اواخر زمستان تا ارتفاع 70 درجه ای از افق دیده می شود و نوار دایرة البروجی نیز دیده می شود.

این منطقه رتبه 2 در مقیاس بورتل می باشد.ولی متاسفانه رشد آلودگی نوری در شهر بهاباد و مجموعه معادن چادرملو در طی سه سال اخیر باعث شده تا آسمان این منطقه آینده روشنی نداشته باشند.همچنین وجود معادن در بکرترین عرصه های طبیعی این شهرستان نیز معضل دیگری را بوجود آورده است.منطقه" چاه کوتو" به همراه بخش غربی پناهگاه حیات وحش نایبندان طبس یکی از بهترین مناطق رصدی در ایران محسوب می شود ولی متاسفانه در حال نابودی اند.حدود ده سال پیش در مورد از بین رفتن آسمان این منطقه مقالاتی را نوشتم و هشدارهایی دادم ولی اقدام جدی از سوی مسولین محلی و منجمین انجام نشده است.

به جز این منطقه در بخشهایی از کویر لوت(نه همه جای آن)،ریگ جن،منطقه خارتوران(بخش کوچکی از آن)و...آسمان تاریک یافت می شود ولی این مناطق غالبا صعب العبور می باشند.موقعیت این منطقه به همراه بخش هایی از خور و بیابانک این مناطق را مناسب منجمین و عکاسان نجومی کرده است.قطعا یکی از میراثی که باید برای آیندگان به جا گذاریم،آسمان تاریک می باشد که متاسفانه در حال از بین رفتن است.