بسم الله الرحمن الرحیم
سید محسن قاضی میرسعید.
وضعیت هلال ماه شوال در ایران
هلال ماه شوال در تمام نقاط ایران فقط با ابزار اپتیکی قابل رویت است و در هیچ نقطه ای از ایران با چشم غیر مسلح رویت نخواهد شد.
مختصات هلال ماه شوال در تهران . ارتفاع ماه در لحظه غروب خورشید ۶ درجه و ۲۵ دقیقه قوسی . فازماه ۶۶ صدم درصد.جدایی زاویه ای ۸ درجه و ۳۱ دقیقه قوسی.مکث ماه ۴۰ دقیقه.
ارتفاع کم هلال وهمچنین فاز ( درصد بخش درخشان ماه ) کم هلال حکایت از این دارد که رصدگران هلال ماه با ابزار اپتیکی نسبتا قوی در شرایط مناسب آب و هوایی و مناطق کوهستانی و داشتن تجربه بالا قادر به رویت این هلال نسبتا سخت خواهند شد. لازم به ذکر است در مناطق جنوبی کشور به دلیل بیشتر بودن ارتفاع ماه از افق در لحظه غروب خورشید امکان رویت هلال بیشتر خواهد بود.
پیشنهاد: تجهیز رصدگران با تجربه در مناطق مرتفع و داشتن ابزار قوی و مناسب احتمال رویت را بالا خواهد برد.
با احترام سید محسن قاضی میرسعید. www.csvc.ir
علیرضا بوژمهرانی www.amehrani.blogsky.com
مقارنه ماه و خورشید برای هلال شوال المکرم سال 1442 هجری قمری در حدود ساعت 19:00 روز سه شنبه 11 می 2021 میلادی به وقت بین المللی (ساعت 23:30 شامگاه سه شنبه 21 اردیبهشت سال 1400 هجری شمسی مصادف با 28 رمضان سال 1442 هجری قمری به وقت رسمی تابستانی ایران) روی خواهد داد.
وضعیت رویت پذیری هلال شوال در ایران
در لحظه غروب خورشید شامگاه چهارشنبه 22 اردیبهشت دامنه ی تغییرات پنج پارامتر مهم هلال ماه در پهنه سرزمینی ایران بشرح زیر خواهد بود:
جدائی زاویه ای ماه و خورشید: از 8.0 درجه در شرقی ترین تا 8.8 درجه در شمالی ترین نقطه ایران
ضخامت بخش میانی هلال: از 0.14 دقیقه قوسی در شرقی ترین تا 0.17 دقیقه قوی در شمالی ترین نقطه ایران
فاز ماه: از 0.59 درصد در شرقی ترین تا 0.70 درصد در شمالی ترین نقطه ایران
ارتفاع ماه از افق: از 6.2 درجه در شمال شرقی ترین تا 7.0 درجه در جنوب غربی ترین نقطه ایران
مدت مکث ماه: از 36 دقیقه در شرقی ترین تا 42 دقیقه در شمالی ترین نقطه ایران
بررسی این مختصات در هشت نقطه شاخص از پهنه سرزمینی ایران (شرقی ترین ، غربی ترین ، شمالی ترین ، جنوبی ترین ، نقطه مرزی در منتهی الیه شمال شرق ، نقطه مرزی در منتهی الیه جنوب شرق ، نقطه مرزی در منتهی الیه شمال غرب و نقطه مرزی در منتهی الیه جنوب غرب) نشان میدهد که هلال ماه شوال در شامگاه چهارشنبه 29 رمضان در تمامی مناطق کشور صرفا" با استفاده از ابزار رصدی (دوربین دوچشمی و تلسکوپ) قابل رویت خواهد بود و هرگونه گزارش رویت هلال شوال با چشم غیر مسلح در پهنه ی سرزمینی ایران باطل و مردود است و تحت هیچ شرایطی امکان چنین مشاهده ای حتی برای افرادی که قدرت چشم آنان از حد طبیعی بیشتر باشد وجود نخواهد داشت.
با حرکت از جنوب غرب به سمت شمال شرق ایران ، مختصات حدی هلال ضعیفتر شده و برای رویت آن به ابزار قویتر نیاز خواهد بود. از آنجا که تقویم رسمی ایران بر مبنای فتوای مقام معظم رهبری استخراج میشود پنج شنبه 23 اردیبهشت مصادف با عید سعید فطر در ایران است.
وضعیت عید فطر در دیگر کشورهای اسلامی
عربستان سعودی و دیگر کشورهای منطقه که در آغاز و انجام ماههای قمری از عربستان پیروی و تبعیت میکنند ماه رمضان را یک روز زودتر از ایران آغاز کرده اند. بنابراین سه شنبه 21 اردیبهشت در این کشورها مصادف با 29 رمضان است. از آنجا که مقارنه ماه و خورشید برای هلال شوال پس از غروب خورشید روز سه شنبه در افق مکه مکرمه روی خواهد داد و غروب ماه در افق این شهر قبل از غروب خورشید است ، در تقویم محاسباتی ام القری (تقویم رسمی عربستان سعودی) چهارشنبه 22 اردیبهشت بعنوان روز 30 رمضان اعلام شده است.
بنابراین چنانچه همه چیز بر مبنای قواعد اصولی و منطقی پیش برود عید فطر در ایران و اکثر کشورهای اسلامی همزمان و روز پنج شنبه خواهد بود اما در برخی از کشورهای اسلامی (نظیر شیعیان پاکستان و عراق و نیز کشور مراکش) احتمالا" روز جمعه بعنوان عید فطر اعلام خواهد شد.
اهمیت علمی - نجومی رویت هلال شوال 1442
علاوه بر اهمیت مذهبی رویت هلال شوال آنچه که میتواند رصد این هلال را از جنبه های علمی و نجومی ارزشمند سازد تلاش برای رویت هلال با ابزار ضعیفتر است. بنابراین رصدگران با تجربه ی کشورمان که انشاءالله شانس برخورداری از آسمان عاری از ابر و غبار نصیبشان میشود باید تلاش کنند در مدت کوتاه مکث این هلال ، پس از مشاهده اولیه ی هلال با ابزار قدرتمند (برای کاهش ریسک عدم رویت) از چند ابزار ضعیفتر نیز برای رصد استفاده کنند تا ببیند حدّ قدرت ابزار مورد نیاز برای رصد چنین هلالی کجاست. بنده انشاءالله در این رصد و بشرط برخورداری از شرایط جوی مناسب از چهار دوربین دوچشمی استفاده خواهم کرد که به ترتیب استفاده عبارتند از 20x110 ، 15x80 ، 15x70 و 7x50
راهنمای رصد
هر چند اکثر رصدگران خبره کشورمان خود صاحب تجربه فراوان بوده و روشهای ویژه و ابتکاری برای یافتن هلالهای باریک و بحرانی را بکار میگیرند لکن برای آن گروه از رصدگران که شاید نیاز به راهنمایی داشته باشند عرض میشود که در مورد این هلال خاص و بدلیل باریک بودن آن بهتر است یک روز قبل از رصد اصلی ، محل غروب خورشید را در رصدگاهی که میخواهید در آنجا به رویت هلال شوال بپردازید ببینید. اینکار کمک بسیار زیادی به شما خواهد کرد تا بتوانید در روز بعد موقعیت هلال را با سرعت بیشتری پیدا کنید.
اگر رصدگاه شما فاقد موانع در افق غربی بوده و یا حداکثر 1 درجه مانع داشته باشید ، در غروب روز چهارشنبه و در طلایی ترین زمان برای مشاهده ی هلال (زمانی که خورشید تقریبا" 5 درجه زیر افق رفته باشد) هلال ماه با اندکی اختلاف در بالای همان جایی قرار دارد که خورشید در آن نقطه غروب کرده است. بنابراین اگر شما از دوربینی استفاده کنید که بین 2.5 تا 3 درجه میدان دید داشته باشد ، کافی است محل غروب خورشید بر روی افق را شناسایی کنید ، دقایقی صبر کرده و به چشمان خود استراحت بدهید و در زمان طلائی رصد، محل غروب خورشید را با دوربین نشانه روی کنید. اگر هوا صاف بوده و ابزار شما مناسب باشد ، کافی است کمی سر دوربین را به بالا ببرید تا هلال ماه در میدان دید دوربین شما قرار گیرد.
ضمن آرزوی قبولی طاعات و عبادات تمامی بندگان الهی در ماه شریف رمضان ، از محضر تمامی شما گرامیان التماس دعا دارم.
با احترام
علیرضا بوژمهرانی
عضو ستاد استهلال
مهدی رحیمی
بنام
خدا
ضمن آرزوی قبولی
طاعات و عبادات شما در ماه مبارک رمضان ، با توجه به نزدیک شدن به روزهای پایانی
ماه رمضان و کنجکاوی و سئوال بسیاری از مردم در خصوص وضعیت رویت پذیری هلال شوال
1442 ، موارد زیر به اطلاع می رسد :
الف: مقارنه ی ماه و خورشید برای هلال شوال 1442 در
روز سه شنبه 21 اردیبهشت 1400 برابر با 28 رمضان المبارک 1400 و 11 می 2021
ساعت19:52:16 (16 دقیقه قبل از غروب خورشید) به وقت مرکز ایران روی می دهد .
ب :بدیهی است باید مختصات ماه را برای لحظه ی غروب
خورشید روز بعد یعنی چهارشنبه 22 اردیبهشت 1400 برابر با 29 رمضان 1442 و 12 می
2021 مرور کنیم :
|
غروب
خورشید
|
19:52:59
|
|
غروب
ماه
|
20:32:09
|
|
مکث
ماه
|
39
دقیقه
|
|
ارتفاع
ماه در لحظه ی غروب خورشید
|
6
دجه و 47 دقیقه قوسی
|
|
جدایی
زاویه ای بین مرکز ماه و مرکز خورشید
|
8درجه
و 25 دقیقه قوسی
|
|
فاز
ماه
|
0.65(صدم
درصد)
|
|
ضخامت
قسمت میانی ماه
|
0.16(صدم
درصد)
|
|
سن
ماه
|
20ساعت
و 23 دقیقه
|
|
اختلاف
سمت
|
منفی
3 درجه و 59دقیقه قوسی
|
|
فاصله
ی ماه تا زمین
|
406335
کیلومتر
|
ج: با مرور اولیه ی مختصات فوق درمیابیم که رویت
این هلال به هیچ وجه در سراسر کشور با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نمی باشد برای درک
بهتر این مطلب ، مشخصات هلال شوال 1442 را با مشخصات هلال شوال 1441 (سال گذشته)مقایسه
می نماییم (هلال شوال سال قبل را بنده در اطراف شهر بافق یزد به سختی با تلسکوپ
مشاهده کردم و دوستان همراه بنده ، علی رغم داشتن تجربه و تلاش زیاد،موفق به رویت
آن نشدند و فقط در تصاویر تهیه شده هلال باریک و بسیار زیبای ماه ، قابل مشاهده
است) :
|
تاریخ رصد
|
شوال 1442
چهارشنبه 22 اردیبهشت 1400
|
شوال 1441
شنبه 3 خرداد ماه 1399
|
|
غروب خورشید
|
19:52:59
|
20:00:15
|
|
غروب ماه
|
20:32:09
|
20:43:15
|
|
مکث ماه
|
39 دقیقه
|
43 دقیقه
|
|
ارتفاع ماه در لحظه ی غروب خورشید
|
06:47
|
07:13
|
|
جدایی زاویه ای بین مرکز ماه و مرکز خورشید
|
08:25
|
09:45
|
|
فاز ماه
|
0.65
|
0.84
|
|
ضخامت قسمت میانی ماه
|
0.16
|
0.22
|
|
سن ماه
|
20ساعت و 23 دقیقه
|
21 ساعت و 52 دقیقه
|
|
اختلاف سمت
|
03:59-
|
05:40-
|
|
فاصله ی ماه تا زمین
|
406335
|
394927
|
د: حال شکل گرافیکی این دو هلال را هم با یکدیگر
مقایسه نمایید :
شوال 1442 - چهارشنبه 22 اردیبهشت 1400
شوال 1441 - شنبه 3 خرداد ماه 1399
شوال 1441 - شنبه 3 خرداد ماه 1399 تصویر هلال شوال 1441 – منطقه ی بافق یزد - عکس : مهدی رحیمی
نتیجه گیری
جدول های بالا:
1-
کلیه ی
پارامترهای موثر در رویت در هلال شوال 1442 (امسال)کمتر از هلال شوال 1441 (سال
گذشته)است ضمن اینکه ماه در دورترین فاصله ی خود از زمین نسبت به شوال پارسال قرار
دارد به همین جهت رویت این هلال ، به مراتب سخت تر از هلال سال گذشته است و
نیاز به برنامه ریزی دقیق تر دارد .
2-
طول کمان در
هلال شوال سال گذشته 97 درجه و در هلال شوال امسال برابر با 71 درجه است .
هـ: نگاهی هم به نقشه ی رویت پذیری هلال شوال 1442 می
کنیم :
راهنمای نقشه ی فوق:
رنگ سبز: هلال ماه در این مناطق با چشم معمولی قابل
مشاهده می باشد .
رنگ صورتی: هلال ماه در این مناطق با ابزار قابل
مشاهده می باشد و امکان مشاهده با چشم معمولی هم به شرط وجود شرایط ایده آل رصدی
وجود دارد .
رنگ آبی: هلال ماه در این مناطق فقط با تلسکوپ یا
دوربین دوچشمی مناسب ، امکان پذیر است .
با توجه به نقشه ی فوق ، رویت این هلال را در نقاط
مختلف جهان مورد بررسی قرار میدهیم :
الف: در ایران :
رویت هلال شوال 1442 در تمام نقاط کشور با ابزار
اپتیکی نسبتاً قوی امکان پذیر است .
ب: در عربستان :
با توجه به معیار کشور عربستان :
1- مقارنه ي زمين مركزي ، قبل از غروب خورشيد باشد
.
1- غروب ماه بعد از غروب خورشيد باشد .
مقارنه ی زمین مرکزی در روز سه شنبه 21
اردیبهشت 1400 ساعت 22:59 به وقت مکه صورت می پذیرد ، لذا چون دو شرط فوق در روز
سه شنبه وجود ندارد بنابراین در عربستان ، هلال ماه شوال 1442 در غروب روز
چهارشنبه 22 اردیبهشت 1400 با استفاده از ابزار قابل رویت بوده ،نتیجه اینکه در این
کشور هم مثل ایران روز پنجشنبه 23 اردیبهشت 1400 برابر با عید سعید فطر خواهد بود
.
ج: در سایر نقاط جهان :
با توجه به نقشه ی ارائه شده ی فوق ، هلال ماه شوال
1442در اکثر قاره ی آفریقا ، اروپا و قسمتهایی از آمریکای جنوبی و بعضی از کشورهای
آسیای جنوب شرقی با ابزار اپتیکی قابل مشاهده خواهد بود .
تنها در قسمتهایی از قاره ی آمریکای مرکزی مثل
آمریکا ، مکزیک ، گوتاملا،ونزوئلا،کلمبیا ، هلال ماه شوال در غروب روز چهارشنبه 22
اردیبهشت ماه 1400 با چشم غیر مسلح قابل مشاهده می باشد .
و اما کلید رویت هلال ماه شوال در دستان سیاره ی
ناهید :
به شکل زیر توجه نمایید :
|
وضعیت افق غربی در لحظه ی غروب
خورشید روز چهارشنبه 22
اردیبهشت 1400
|
در بعد از غروب خورشید روز چهارشنبه 22 اردیبهشت
1400 ، سیاره های عطارد و ناهید می توانند کمک قابل توجهی را برای پیدا نمودن هلال
ماه نمایند .
در این روز فقط کافی است سیاره ی ناهید را در افق
که ارتفاعی برابر با 10درجه و 40 دقیقه پیدا کنید و دوربین یا تلسکوپ خود را
دقیقاً برابر با 4 درجه و 7 دقیقه قوسی در جنوب این سیاره متمرکز نمایید(جدایی
زاویه ای بین مرکز ماه و سیاره ناهید برابر با 04:07 است) و در آنجا به جستجوی
هلال ماه بپردازید و یا از محل آن عکسبرداری کنید .
نکته ی جالب دیگر اینکه ، سمت جغرافیایی ماه و سیاره
ی ناهید تا لحظه ی غروب ماه ، با همدیگر برابر بوده و فقط کافی است به روش فوق به جستجوی
هلال ماه بپردازید .
ابزار رصدی مورد تاکید برای این رصد :
با توجه به
تجربه های قبلی در رصدهای مشابه،استفاده از ابزارهای رصدی با گشودگی بالا (مثل
دوربین 120*20 و یا تلسکوپهای دابسونی مدرج شده و یا تلسکوپهای دارای سیستم گوتو)می
تواند اقبال شما را در موفقیت در این رصد افزایش دهد مضافاً به اینکه کیفیت افق
رصدگاه ، از جمله مهمترین شرایطی است که باید به آن توجه داشت .
امیدوارم رصدگران عزیز بتوانند با برنامه ریزی صحیح
و دقیق ، در شکار این هلال گریزپا به موفقیت علمی خوبی دست پیدا نمایند .
پیشاپیش
عید سعید فطر را به همه ی شما عزیزان تبریک عرض می نمایم .
مهدی
رحیمی
10-02-1400