چین و روسیه در حال آماده‌سازی و تکمیل روادید یک تفاهم‌نامه برای ساخت یک ایستگاه تحقیقاتی بین‌المللی در ماه هستند. تاریخ امضای این توافق‌نامه هنوز اعلام نشده اما رایزنی‌‌ها مربوطه انجام و تکمیل شده است.
مسعود رضازاده
روسیه و چین همکاری‌های فنی بسیاری در حوزه‌ی فضا با یک‌دیگر دارند. پیش از این، ردپای فناوری فضایی روسیه در فعالیت‌های فضایی چین دیده شده است. نمونه‌ی آن را می‌توان در فضاپیمای چین، «شینزو» که طراحی آن شباهت بسیاری به طرح فضاپیمای روسی «سایوز» دارد دید.
چندی پیش روسیه از همکاری در برنامه‌ی فضایی بین‌المللی «آرتمیس» (حضور دائم انسان در ماه) کناره‌گیری کرد. روسیه تجربه‌ی بسیاری در فرود رباتیک نرم روی سطح ماه دارد و سال‌هاست اطلاعات ارزشمند فضایی را به صورت طبقه‌بندی شده و سرّی نگهداری می‌کند. اما در نهایت بنا به دلایلی این پروژه از تخصص روسی بی‌بهره ماند. ژانگ کیجان مدیر سازمان فضایی چین (CNSA) نیز گفت این پروژه بیش از حد آمریکامحور است.
از سویی باید دانست پس از بازنشسته شدن شاتل‌های ناسا، تا سال گذشته روسیه تنها کشوری بود که تکنولوژی فرستادن فضانوردان به ایستگاه بین‌المللی در پروتکل دانش فنی اتصال به ایستگاه را در اختیار داشت اما این انحصار توسط شرکت خصوصی «اسپیس‌ایکس» شکسته شد.
روسیه در تلاش است به بلند پروازی‌های گذشته‌ی فضایی خود بازگردد و از سویی چین در پی افزایش قدرت فضایی خود است. به نظر می‌رسد بار دگر تحرکات دوقطبی شرقی - غربی برای تسخیر فضا در جهان به راه افتاده است.
سازمان فضایی چین اعلام کرد تمام شرکت‌های علاقه‌مند و شرکای بین‌المللی در صورت تمایل می‌توانند در این پروژه شرکت کنند.
چندی پیش دمیتری روگازین رییس سازمان فضایی روسیه (روسکاسموس) نیز بطور رسمی از ژانگ کیجان رییس سازمان چین برای شرکت در مراسم پرتاب کاوشگر لونا ۲۵ به سمت ماه در اول اکتبر سال میلادی جاری دعوت به عمل آورد.