باسمه
تعالی
السلام
علیک یا ابا عبدالله الحسین
گزارش
رصد هلال بحرانی محرم الحرام 1442
یک قاعده ی
کلی و یک اصل اساسی در رصد هلالهای بحرانی و رکوردی وجود دارد و آن برنامه ریزی
دقیق و دقیق و دقیق در همه ی زمینه های مرتبط با رصد است ، محاسبات دقیق ، ابزار کارامد
، تجربه ی رصدگر همراه با بررسی رصدهای مشابه از جمله ی این اصول است . بی شک بنده
هم در خصوص رصد مهمی مثل رصد هلال محرم 1442 از این قائده مستثنی نبودم و باید
تلاشم را برای برنامه ریزی هر چه بهتر متمرکز و عزمم را جزم می کردم .
در طول یک ماه
گذشته علاوه بر سرویس فنی ابزارهای نجومی ام به بررسی مختصات هلال ماه در رصدگاه
های مختلف پرداختم . رصدگاه جهان آباد ، رصدگاه خروس گلو ، قله ی آقداش و قله ی
مارشینان از جمله ی رصدگاه هایی بود که در خصوص وضعیت رصدی هلال در آنها و آب و
هوای روز موعود بررسی کردم .
در روزهای
منتهی به رصد وضعیت غبار موجود در کشور به شدت آزار دهنده بود ، فقط غرب کشور به
مراتب بهتر بود و لذا من باب احتیاط ، رصدگاهی را در استان چهار محال
بختیاری(اطراف شهرکرد) که توسط یکی از دوستانم هماهنگی شده بود به لیست رصدگاه
هایم افزودم و هماهنگی اولیه را برای استقرار در انجا صورت دادم ضمن اینکه به خاطر
غبار موجود در جو ، یکی دو بار ، لغو کردن رصد به ذهنم خطور کرد .
روز دوشنبه
27/5/99 پس از بررسی دقیق آب و هوا ، قله ی آقداش واقع در شهرستان فریدن(غرب استان
اصفهان) را به عنوان گزینه ی نهایی ، انتخاب و پیگیری لازم را جهت اخذ مجوز حضور
در آن رصدگاه انجام دادم .
روز سه شنبه
28/5/99 ساعت 16 به همراه خانواده ام به سمت رصدگاه آقداش حرکت کردیم ، بعد از شهر
داران و عبور از روستاهای گنجه و بادجان و طی طریق 195 کیلومتر ، به نقطه ی مورد
نظر رسیدیم .
وضعیت افق
غربی حاکی از 1 درجه کوه، یک درجه غبار غلیظ و یک درجه غبار رقیق بود .
پس از کمی
استراحت ، نسبت به نصب و الاین دقیق تسکوپ اقدام کردیم ، آسمان شب ، بسیار زیبا و
پرستاره بود و لذا طول شب را به عکاسی از اجرام عمق آسمان پرداختم .
با برنامه
ریزی که از سوی فرزندم علی شده بود ، کنترل تلسکوپ و دوربین عکاسی از طریق نرم
افزار و اینترنت و از داخل اتاقِ استراحت انجام می شد و این موضوع ، خیلی جالب و
عالی بود .
شب نسبتاً
سردی بود و بنده چون اکثر شب را بیرون و در زیر آسمان بودم ، بشدت سرما خورده و
سرفه میکردم .
ساعت 4 بامداد
مجدداً تلسکوپ را با دقت زیادی الاین و با کمک Bahtinov
Mask بر روی فوکوس دقیق ابزار ، وقت مضاعفی
گذاشتم . در رصد این قبیل هلالها ، فوکوسِ دقیق تصویر، یکی از مهمترین اقداماتی
است که باید با دقت و حوصله انجام شود ، چه بسا که همه چیز خوب و عالی باشد اما اگر
فوکوس مناسب نباشد ، تمام تلاش رصدگر،محکوم به فناست .
پس از آن،تلسکوپ
را بر روی حالت پارک گذاشته و یکی دو ساعت استراحت کردم .
صبح چهارشنبه
29/5/99 غبار نسبتاً زیادی در منطقه اطراف رصدگاه،مشهود بود به طوری که روستاهای
اطراف از فراز قله ، در هاله ای غبارِ مه مانند فرو رفته بودند . بر اساس پیش بینی
هواشناسی قرار بود بعدازظهر ، باد نسبتاً شدیدی در منطقه بوزد و اتفاقاً همینطور
هم شد ، از ساعت 12 وزش باد شدیدی شروع شد و این موضوع برای بنده امیدوار کننده
بود . این نکته را هم عرض کنم در طول روز ، برای محافظت از نور و گرمای خورشید ،
بر روی تلسکوپ ، سایه بان قرار دادیم .
طی نشستی با
همسرم و علی ، تقسیم کار کردیم ، همسرم ثبت زمان و عکاسی پیرامونی رصد و همچنین
تدارکات را بر عهده گرفتند و علی کنترل تلسکوپ و دوربین عکاسی را .
ساعت 16 تلسکوپ را از حالت پارک ، خارج و برای
اطمینان از دقت آن ،چند ستاره را نشانه روی کردیم ، کاملاً دقیق و خوب ستاره های
پرنور آسمان را در وسط میدان نشان می داد
به وسیله ی چند پتو ، کاملا خودروی سواری مان را
پوشاندیم تا هیچ نوری داخل آن نشود ، بنده و علی همزمان بصورت زنده ، تصویر تلسکوپ
را از داخل خودرو بوسیله ی دو دستگاه رایانه بررسی و پردازش می کردیم .
اجازه بدهید قبل از پرداختن به ادامه ی گزارش ،
مشخصه های هلال ماه را در لحظه ی غروب خورشید روز چهارشنبه 29 امرداد 1399
برابر با 29 ذی الحجه 1441 و 19 آگوست 2020 برای مختصات قله ی آقداش ، با دو هلال
تقریباً مشابه که موفق به ثبت آنها شده ام خدمتتان عرض کنم :
نام هلال
|
هلال محرم 1442
|
ربیعالثانی 1437
|
جمادی الثانی 1440
|
تاریخ رصد
|
چهارشنبه 29 امرداد 1399 برابر با 29 ذی الحجه
1441 و 19 آگوست 2020
|
یکشنبه20 دی 1394برابر با 10 ژانویه 2016
برابر با 29 ربیع الاول 1437
|
سه شنبه16بهمن 1397 برابر با 29 جمادی الاول
1440 برابر با 5 فوریه 2019
|
مختصات جغرافیای رصدگاه
|
قله ی آقداش
33 درجه و 05 دقیقه شمالی
50 درجه و 16 دقیقه قوسی
ارتفاع از سطح دریاهای آزاد:2780 متر
|
روستای جهان آباد از توابع اصفهان 32:58:57 شمالی و
51:51:26 شرقی و ارتفاع از سطح دریا1639متر
|
دولت آباد از توابع اصفهان
32:47:57 شمالی و 51:42:26 شرقی و ارتفاع از سطح دریا1580متر
|
غروب خورشید
|
19:49
|
17:13:40
|
17:39:33
|
غروب ماه
|
20:25
|
17:49:43
|
18:09:22
|
مکث ماه
|
35:20
|
00:36:13
|
00:30:19
|
ارتفاع ماه در لحظهی غروب
خورشید
|
06:17:12
|
06:01:20
|
04:59:13
|
جدایی زاویهای بین مرکز ماه
و مرکز خورشید
|
07:36:26
|
06:45:57
|
07:19:34
|
فاز ماه
|
0.55
|
0.45
|
0.49
|
ضخامت قسمت میانی ماه
|
0.14
|
0.11
|
0.12
|
سن ماه
|
12:38
|
12:13
|
17:06
|
اختلاف سمت بین ماه و خورشید
|
03:03-
|
00:52:48
|
-04:31:16
|
فاصلهی ماه تا خورشید
|
365857
|
377405
|
406545
|
و اما ادامه ی گزارش :
کم کم خورشید
در حال غروب کردن بود ، نهایتاً غروب ظاهری خورشید در ساعت 19:47 روی داد حال آن که
بر اساس جدول فوق ، غروب محاسباتی خورشید در افق غربی آقداش ساعت 19:49 بوده است
که نشان از وجود موانع در افق می باشد به غیر از حدود یک درجه کوه ، و حدود دو
درجه غبار وجود داشت (در لحظه ی غروب خورشید موفق به ثبت نور سبز یا green
flash شدم . (تصویر پیوست).)
بعد از غروب خورشید در ساعت 19:49 چند فرم عکس از
سیاره ی عطارد تهیه کردم که سیاره ی عطارد در تصویر پیوست قابل مشاهده می باشد .
ساعت 20:07 فرزندم
که مشغول پردازش تصاویر بود از شدت خوشحالی فریاد زد که : عجب هلااااااالی
فورا به صفحه
ی نمایش رایانه ، نگاه کردم هلال بسیار زیبای ماه با طول کمان بیش از 150درجه که
به راحتی در تصویر خودنمایی می کرد ، برایم اصلاً باورکردنی نبود .
بلافاصله دیگر
عکسها را هم بررسی کردم و در آنها هلال را مشاهده نمودم .
بعد از
اطمینان از وجود هلال در تصاویر ، در ساعت 20:11 تصمیم گرفتم هلال را از پشت چشمی
و بصورت مستقیم هم مشاهده کنم این کار مستلزم باز کردن دوربین عکاسی و نصب چشمی و
فوکوس مجدد بود ، فوراً با کمک ستاره ی سماک رامح و بصورت دقیق، فوکوس کردم و به
سمت ماه برگشتم .
در ابتدا
نتوانستم هلال را ببینم ، اما در ادامه و با تمرکز بیشتر ، سوسو زدن هلال ماه را
تشخیص دادم ، درست مثل آنچه در هلال شوال 1441 در کویر بافق دیدم ، کم فروغ و
ناپیوسته. این مشاهده دقایقی (تا ساعت20:16) به طول انجامید .
خلاصه بعد از
اطمینان از رویت ، مجدداً دوربین را به تلسکوپ متصل کردیم که هلال در حال غروب پشت
کوه بود و فقط قسمتی از آن ثبت گردید که البته به سختی قابل مشاهده است
(ساعت20:20) .
خدا رو شکرگزار
و سپاسگزارم .
پس از انجام
رصد و ارسال گزارش اولیه و کمی استراحت ، با
جمع کردن وسایل و تجهیزات رصدی ، به سمت اصفهان حرکت کردیم .
مهدی
رحیمی
31-5-1399